„En jak nauka” to cykl rozmów z uczonymi, ekspertami w różnych dziedzinach, na tematy, które dotyczą świata nauki. Chcemy zrozumieć zasady i metody, którymi nauka się posługuje. Zderzamy się z wyzwaniami, jakie przed nią stają i zmaganiami uczonych, by jak najprecyzyjniej wyjaśnić i opisać rzeczywistość. Nie obywa się bez dyskusji o nowych odkryciach i uznanych teoriach, które być może wymagają weryfikacji. Szczególnym zainteresowaniem obdarzamy naukowe koncepcje, które starają się wyjaśnić pochodzenie Wszechświata i życia, w tym człowieka. Szukamy argumentów zarówno ZA, jak i PRZECIW nim. Sprawdzamy też, w jaki sposób nauki przyrodnicze i ścisłe oddziałują na kulturę i życie codzienne. A przede wszystkim mamy przyjemność wglądu w świat, do którego nie zawsze jest dostęp i spotkań z naukowcami, którzy są naszymi po nim przewodnikami.
🎧 Odtwórz nagranie 🎧
Znamy różne gatunki człowieka – wyjaśnia profesor Małgorzata Moczydłowska-Vidal, paleobiolog z uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) – homo sapiens (człowiek rozumny), homo neardentaliensis (neandertalczyk), człowiek z groty Denisa na Syberii (homo Denisova) i homo floriesiensis (człowiek z wyspy Flores w Indonezji).
Neandertalczyk miał grubsze i krótsze kości, niższą postać, szczękę bardziej w kształcie litery U niż V, jak to jest u człowieka rozumnego. Tego pierwszego cechowały bardziej wyraziste łuki brwiowe i masywniejszy kark. Natomiast puszka mózgowa była prawie takiej samej wielkości jak u homo sapiens. Zatem mózg neandertalczyka również musiał być podobnej wielkości – tłumaczy pani profesor. Neandertalczyk był zdolny do abstrakcyjnego myślenia, znał symbole, miał swoją wiarę i swoiste pojęcie o otaczającym go świecie. Natomiast homo sapiens ewoluował szybciej. Jego postura stała się wyższa i smuklejsza niż neandertalczyka. Puszka mózgowa nieco się zwiększyła i zmieniła się też twarzoczaszka. Łuki brwiowe stały się bardziej płaskie jak u współczesnego człowieka, a żuchwa nabrała kształtu litery V i jest mniej wysunięta.
O tych czterech gatunkach człowieka można posłuchać w rozmowie z profesor Moczydłowską-Vidal, która była gościem Fundacji En Arche podczas debaty naukowej pt. „Inteligentny projekt w przyrodzie. Iluzja czy rzeczywistość?” w czerwcu tego roku.
Pani profesor jest z pochodzenia Polką, ale od lat pracuje w Szwecji. W trakcie swojej aktywności naukowej prowadziła głównie zajęcia z paleobiologii wczesnego rozwoju życia na Ziemi, mikropaleontologii i astrobiologii. Przedmiotem jej zainteresowań były głównie mikroskamieniałości organiczne, które prezentują morskie fotosyntetyzujące bakterie i glony. Współpraca z licznymi naukowcami w interdyscyplinarnych programach badawczych skierowała uwagę profesor Moczydłowskiej-Vidal na zagadnienia związane z ewolucją środowiska, a szczególnie na środowiskowe uwarunkowania biologiczno-geochemiczne. Ma w tym obszarze znaczące sukcesy. Zapraszamy do wysłuchania drugiego odcinka wywiadu w cyklu rozmów z uczonymi pt. „En jak nauka”. Prowadzi go Mira Jankowska.