Podcasty

• #203 Ludzkość po apogeum, czyli czy to koniec Homo sapiens?

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Barbara Płytycz

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Wszystkie odkrycia naukowe biorą swój początek z obserwacji przyrody, to nie są wymysły rozumu – uważa profesor Barbara Płytycz. Homo sapiens jest już poza apogeum swojego gatunku. Potrafimy robić bardzo dużo dobrego, ale i bardzo dużo złego. Jeśli tak będzie dalej, to nasz gatunek będzie wymierał – twierdzi gość kolejnego podcastu „En jak nauka”. Pani profesor nie lubi nazywać siebie ewolucjonistką. Mówi o sobie, że jest biologiem, który stara się patrzeć na świat z punktu widzenia ewolucji. Barbara Płytycz to emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, mikrobiolog, immunolog, twórca pracowni immunobiologii ewolucyjnej. Współdziała nadal z Instytutem Zoologii i Badań Medycznych UJ. Jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Pracowała m.in. na uniwersytetach w Norwegii i w Stanach Zjednoczonych. Od dzieciństwa ulubionym sposobem spędzania czasu była zabawa w szkołę, co przerodziło się w umiłowanie do nauczania. W rozmowie z panią profesor także o roli mentorów pojawiających się na drodze naukowej. Do wysłuchania nagrania zaprasza Mira Jankowska.

• #202 Jazz, biologia i fizyka kwantowa, czyli naukowiec w poszukiwaniu sensu

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Kopcewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Co nadaje sens poszukiwaniom naukowym? Jak odnaleźć własną drogę w świecie nauki? Dlaczego niezbędne są staże naukowe i korzystanie z osiągnięć innych ośrodków akademickich – o tym w kolejnym nagraniu z cyklu „En jak nauka”. Lubię fascynujące pytania, które najczęściej pojawiają się dopiero pod koniec życia – podkreśla nasz gość profesor Jan Kopcewicz, biolog molekularny. I dodaje: Teraz fascynuje mnie mechanika kwantowa, mniej biologia, bo w tej ostatniej dziedzinie już dużo wiem. W czwartej części rozmowy profesor Kopcewicz ujawnia, do czego namawiał go Carl Sagan, amerykański astronom, pisarz i popularyzator nauki, pionier egzobiologii i laureat nagrody Pulitzera. Dowiadujemy się też, jak to się stało, że Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu zatrudnił prof. Aleksandra Wolszczana, współodkrywcę pierwszych planet pozasłonecznych. Poza tym w rozmowie usłyszymy o kulturze krytycznego myślenia, ważności posiadania autorytetów naukowych, o byciu przewodnikiem dla młodych naukowców, konieczności poszerzania horyzontów myślenia, o odwadze w podejmowaniu wyzwań jak choćby o czterokrotnym łączeniu funkcji rektora z pracą naukową. Oto ostatnia część wywiadu z Janem Kopcewiczem, emerytowanym profesorem nauk przyrodniczych, biologiem molekularnym, zajmującym się fizjologią roślin, wykładowcą i rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zaprasza Mira Jankowska.

• #201 Dokąd zmierzają nauki biologiczne, czyli ciąg dalszy pytań o życie

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Kopcewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Nie mam żadnego dowodu, ale mnie się wydaje, że nauki biologiczne coraz bardziej zbliżają się do poglądu, że jest jakiś program powstania życia, że istnieje pewna siła, która jest siłą konstruktywną – uważa profesor Jan Kopcewicz, biolog molekularny. I dodaje: Ja zakładam, że inteligentny projekt ma dużo racji, choć nie we wszystkim. W trzeciej części rozmowy z profesorem Kopcewiczem szukamy odpowiedzi na pytanie, czy niektóre skomplikowane struktury biologiczne, na przykład mózg, mogły powstać drogą doboru naturalnego, czy też, jak twierdził Alfred Russel Wallace, nie było to możliwe. Pojawia się także kwestia odróżniania fenomenu mózgu od fenomenu umysłu oraz zjawiska samoświadomości człowieka. Wreszcie dotykamy zagadnienia sporów o pochodzenie i rozwój życia, który wiodą ewolucjoniści z kreacjonistami. W tym kontekście pada pytanie o teorię inteligentnego projektu i znaczenie tego konceptu dla postępu nauki. Przypomnijmy, że nasz gość jest profesorem nauk przyrodniczych ze specjalnością biologia molekularna oraz fizjologia roślin. Fascynuje go też filozofia nauki. Profesor Kopcewicz jest emerytowanym wykładowcą Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w której to uczelni pełnił funkcję rektora. Do wysłuchania kolejnego ciekawego nagrania w cyklu „En jak nauka” zaprasza Mira Jankowska.

• #200 Darwinowski scenariusz prób i błędów oraz inne koncepcje pochodzenia życia

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Kopcewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Życie na Ziemi powstało bardzo szybko. Można przypuszczać, że w ciągu mniej więcej 200 milionów lat. To niesamowicie krótki czas. A jeśli tak, to nie mogło to być metodą prób i błędów, bo to zbyt mało czasu na taki proces – twierdzi profesor Jan Kopcewicz, biolog molekularny z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. I kontynuuje: – Musi istnieć jakieś prawo natury, według którego powstaje życie. W drugim odcinku rozmowy z naszym gościem pytamy nie tylko o to, czym jest życie i jak współczesna nauka odpowiada na to pytanie, ale także o zasadę kopernikańską oraz o silną i słabą zasadę antropiczną. Poruszamy także kwestię panspermii, gdzie wspólnym mianownikiem jest twierdzenie o pozaziemskich źródłach życia. Profesor Kopcewicz chętnie odwołuje się w nagraniu do swojej najnowszej książki „Pytania o życie”, która, jak wskazuje tytuł, porusza podobne zagadnienia. Przypomnijmy, że nasz gość jest emerytowanym profesorem nauk przyrodniczych Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu, w którym pełnił także funkcję rektora. Na kolejny odcinek podcastu „En jak nauka” zaprasza Mira Jankowska.

• #199 Tajemnica życia i pytania, na które nie ma odpowiedzi

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Kopcewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Nie znamy odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób mogła powstać tak złożona struktura jak komórka. Nie wiedzą tego nawet laureaci Nagrody Nobla – uważa ekspert w dziedzinie nauk biologicznych, profesor Jan Kopcewicz. Profesor zwraca uwagę, że w kontekście powstania pierwszej komórki nasuwają się dwie możliwości: albo mamy tu do czynienia ze stworzeniem, albo z procesem przyrodniczym. Na razie nie jesteśmy w stanie tego rozstrzygnąć, ponieważ nie mamy dowodów, jak rzeczywiście było. Czy zatem teoria inteligentnego projektu ma prawo funkcjonować w nauce jako równoważna koncepcja do darwinowskiej teorii ewolucji? Między innymi na ten temat porozmawiamy w pierwszej części arcyciekawej rozmowy z profesorem Kopcewiczem. Przypomnijmy, że nasz Gość jest biologiem molekularnym i ekspertem w zakresie fizjologii roślin. Profesor Kopcewicz zajmuje się również popularyzacją nauki zwracając przy tym uwagę na zagadnienia filozoficzne w naukach przyrodniczych – spod jego ręki wyszły książki „Kosmos i życie”, „Ziemia planeta życia” i najnowsza „Pytania o życie”. Do wysłuchania rozmowy zaprasza Mira Jankowska.

   

• #198 Wybitne Polki-filozofki, czyli jak skutecznie promować polską naukę

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Woleński (Uniwersytet Jagielloński)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  W Polsce międzywojennej było więcej wybitnych filozofek niż w całym świecie pozostałym. Naprawdę, nie przesadzam – twierdzi profesor Jan Woleński filozof z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czwartej i ostatniej części wywiadu nasz gość odpowiada na pytania związane ze szkołą lwowsko-warszawską, liczącą się w świecie formacją naukową pierwszej połowy XX wieku. Jej cechą była różnorodność, poważne traktowanie filozofii i nauki, co sprawdziło się w doświadczeniu wojennym, gdy profesorowie uczestniczyli w tajnym nauczaniu. Poza tym otwartość na zagranicę, aby Polacy znali osiągnięcia światowe oraz troska o umiędzynarodowienie nauki polskiej. Szkoła lwowsko-warszawska szczyciła się wybitnymi osobowościami naukowymi. Warto wymienić jej założyciela profesora Kazimierza Twardowskiego oraz profesorów: Tadeusza Kotarbińskiego, Kazimierza Ajdukiewicza, Władysława Tatarkiewicza, Alfreda Tarskiego, Jana Łukasiewicza, Stanisława Leśniewskiego, Izydorę Dąmbską i wielu innych.

  Profesora Jana Woleńskiego, który jest także filozofem prawa, pytamy także o to, jaką wprowadziłby zasadę prawną, która miałaby obowiązywać powszechnie i dlaczego właśnie taką. Przypomnijmy, że nasz gość jest filozofem analitycznym, teoretykiem prawa, logikiem, epistemologiem, filozofem języka i badaczem koncepcji prawdy. Za badania osiągnięć szkoły lwowsko-warszawskiej został wyróżniony Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest także członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. W rozmowie pojawia się też kilka wątków bardzo prywatnych, dlatego tym bardziej warto tej części wywiadu posłuchać. Zaprasza Mira Jankowska.

• #197 Fakty czy pozory, czyli czy nauka zmierza do prawdy?

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Woleński (Uniwersytet Jagielloński)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  „Ja nie lubię krótkich formuł, że jakoby skończył się problem demarkacji w nauce. Nie skończył się. Skończył się jedynie neopozytywistyczny wzorzec” – uważa profesor Jan Woleński, filozof nauki. Tym razem o kwestiach związanych z prawdą i ogólnie rozumianą nauką. Zapytamy naszego gościa o to, czy nauka musi być zakorzeniona w faktach, czy należy podążać za owymi faktami dokądkolwiek one nie prowadzą i co właściwie znaczy hasło „podążać za faktami”. Usłyszmy odpowiedzi na pytania: czy współcześnie istnieje jakaś dominująca koncepcja prawdy; co to znaczy, że coś jest prawdziwe; i jakim sensie możemy powiedzieć, że Kopernik się pomylił. Kontynuujemy w ten sposób rozmowę z nestorem polskiej filozofii, badaczem szkoły lwowsko-warszawskiej, emerytowanym, aczkolwiek ciągle aktywnym, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego – profesorem Janem Woleńskim. Przypomnijmy, że jest on także teoretykiem prawa, logikiem, epistemologiem i filozofem języka oraz badaczem koncepcji prawdy. To już nasze trzecie spotkanie z profesorem Woleńskim w cyklu „En jak Nauka”. Zaprasza Mira Jankowska.

• #196 Humanistyka, nauki przyrodnicze i problem istnienia Boga

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Woleński (Uniwersytet Jagielloński)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Wielu wybitnych przedstawicieli nauk przyrodniczych traktuje nauki humanistyczne niezwykle poważnie. Do tego grona należał także Albert Einstein – tłumaczy profesor Jan Woleński. W drugiej części rozmowy zajmujemy się systematyzacją nauk na przestrzeni dziejów. Trivium, quadrivium – dziś terminy mało znane – odnoszą się do pierwotnego, średniowiecznego podziału, jaki zastosowano celem uporządkowania zdobytej wiedzy. Warto wiedzieć, że słowo „trywialny” pochodzi właśnie od łacińskiego rzeczownika „trivium”.

  Oprócz tego poruszamy kwestię, czy filozofia ma obecnie coś do zaoferowania naukom biologicznym. A jeśli tak, to co to jest? Co na ten temat twierdzili Albert Einstein, Niels Bohr czy Werner Heisenberg? Pytamy też, co się dzieje, kiedy mieszane są porządki w wyjaśnianiu rzeczy, gdy na przykład filozoficznymi metodami próbuje się uzasadnić prawa z obszaru nauk przyrodniczych i vice versa. Poza tym podejmujemy kontrowersyjną kwestię istnienia bądź nieistnienia Boga z punktu widzenia nauki.

  Przypomnijmy, że nasz gość, profesor Jan Woleński, jest uczniem Izydory Dąmbskiej i Romana Ingardena. Profesor Woleński jest filozofem analitycznym, teoretykiem prawa, logikiem, epistemologiem, filozofem języka i badaczem koncepcji prawdy. Za badania osiągnięć szkoły lwowsko-warszawskiej został wyróżniony Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest także członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.

• #195 Czy w dzisiejszym świecie jest jeszcze miejsce na filozofię?

  SoundCloud

  YouTube

   

  Goście podcastu: prof. Jan Woleński (Uniwersytet Jagielloński)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Czy w dzisiejszym stechnicyzowanym świecie warto studiować filozofię? Co zyskujemy, kiedy podejmujemy się takiego wysiłku i co tracimy, kiedy takiej okazji nie mamy? Jakie są walory osobiste, zawodowe czy społeczne osoby, która miała do czynienia z filozofią? Odpowiedzi na te pytania padają w rozmowie z nestorem polskiej filozofii, uczniem Izydory Dąmbskiej i Romana Ingardena, profesorem Janem Woleńskim, emerytowanym, acz ciągle aktywnym uczonym z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nasz gość to profesor nauk humanistycznych, filozof analityczny, teoretyk prawa, logik, epistemolog i filozof języka, badacz koncepcji prawdy. Zafascynowany jest dokonaniami szkoły lwowsko-warszawskiej. Za osiągnięcia na tym polu został wyróżniony Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych.

• Czy świat przypomina kaczko-królika, czyli o opisywaniu rzeczywistości

  https://soundcloud.com/fundacjaenarche/czy-swiat-przypomina-kaczko-krolika-czyli-o-opisywaniu-rzeczywistosci-1

  Czym są naukowe google i puszki Pandory w nauce? Czy filozof jest naukowcem, czy też nie? Jak uprawiać naukę? Co łączy panów: Kopernika, Darwina i Freuda? A także o instytucjonalnym hamowaniu nauki. To wątki drugiej części rozmowy z prof. Krzysztofem Kilianem, filozofem nauki z Uniwersytetu Zielonogórskiego.

• #8 Religia dla ateistów, czyli w co się wierzy w nauce

  SoundCloud

   

  Gość podcastu: prof. Krzysztof J. Kilian, Uniwersytet Zielonogórski

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Jakie są zależności i różnice między światopoglądem a poglądem naukowym na świat? Dlaczego mówimy o naiwności w nauce? Czym jest fallibilizm i w co wierzą naukowcy, czy w nauce da się w nic nie wierzyć i po prostu podążać za faktami? Gościem podcastu jest prof. Krzysztof Kilian z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Część pierwsza rozmowy.

• Nagie fakty, czyli jak światopogląd dyktuje nam rzeczy ogląd

  https://soundcloud.com/fundacjaenarche/7-d-sagan-cz-2

  Część 2. rozmowy z dr. Dariuszem Saganem, filozofem nauki, o rozpoznawaniu projektu w świecie, o wpływie światopoglądu filozoficznego i religijnego na postrzeganie rzeczywistości i styl uprawiania nauki oraz o tym, jak epoka wiktoriańska stała się podatnym gruntem dla rozwoju teorii Darwina. Zaprasza Mira Jankowska.

  Serdecznie zaprasza Mira Jankowska.

  „EN jak… nauka”, bo warto wiedzieć i rozumieć więcej!

• W szpilkach na Mount Everest, czyli jak powstają teorie naukowe

  https://soundcloud.com/fundacjaenarche/6-d-sagan-cz-1

  Tym razem w cyklu podcastów „En jak nauka” rozmawiamy o teorii inteligentnego projektu, sporze z darwinistami, o tym dlaczego ważne jest, by teorie przeglądały się w sobie, a także o… nawróceniu w nauce. Sic! Rozmówcą Miry Jankowskiej tym razem jest dr Dariusz Sagan, filozof nauki z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Rozmowy cześć 1.

  Serdecznie zaprasza Mira Jankowska.

  „EN jak… nauka”, bo warto wiedzieć i rozumieć więcej!

• Po czym poznać, że nauka to nauka?

  https://soundcloud.com/fundacjaenarche/zabo-otny-cz-2-1

  Tym razem o metodologii nauk, ważności definicji, języku nauki i jej celach badawczych, o specyfice myślenia i pisania artykułów naukowych, a także o tym, co wynika z tego, że naukowcy nie są bezdusznym automatami i mają swój światopogląd. Część druga rozmowy z Andrzejem Zabołotnym, filozofem nauki i informatykiem, doktorantem na Uniwersytecie Łódzkim.

  Serdecznie zaprasza Mira Jankowska.

  „EN jak… nauka”, bo warto wiedzieć i rozumieć więcej!

• Co mieści szuflada nauki, czyli jak ludzka wiedza ewoluuje. Część 1

  https://soundcloud.com/fundacjaenarche/co_miesci_szuflada_nauki_czyli_jak_ludzka_wiedza_ewoluuje_czesc_1

  Dlaczego „science” nie obejmuje nauk humanistycznych i społecznych? Czy nauka to coś stałego, czy też przechodzi swoje przeobrażenia? Na czym polegają jej zasady i czy światopogląd ma wpływ na jej ewolucję? A także o robieniu kosmosu z chaosu – część pierwsza rozmowy z Andrzej Zabołotny, informatykiem i doktorantem na wydziale filozofii Uniwersytetu Łódzkiego.

  Serdecznie zaprasza Mira Jankowska.

  „EN jak… nauka”, bo warto wiedzieć i rozumieć więcej!

• #3 Stąpanie po kruchym lodzie, czyli co darwinizm ukradł nauce?

  SoundCloud

   

  Gość podcastu: Jonathan Wells, Discovery Institute

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Rozmowa z amerykańskim biologiem, Jonathanem Wellsem, autorem głośnej książki „Ikony ewolucji. Nauka czy mit?”, gościem Fundacji En Arche w styczniu tego roku.

  Czym jest prawdziwa nauka: zestawianiem prawdy z danymi empirycznymi, czy poszukiwaniem wyjaśnień przy założeniu, że wszystko musi mieć uzasadnienie naturalistyczne? O redefinicji nauki dokonanej przez Darwina, o teorii inteligentnego projektu oraz działalności Discovery Institute w Stanach Zjednoczonych.

• #2 Naukowa wieża Babel, czyli co wynika z myślenia

  SoundCloud

   

  Goście podcastu: prof. Andrzej Myc (Uniwersytetu w Michigan) i dr Grzegorz Malec (Fundacja En Arche)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

   

  Tym razem w cyklu podcastów „EN jak… nauka” rozmowa o uczciwości w życiu i o próbach naginania nauki w niebezpieczną stronę oraz o inteligentnej metodzie dyskutowania z inaczej myślącymi. Dyskutują prof. Andrzej Myc, biolog-immunolog z Uniwersytetu w Michigan i dr Grzegorz Malec, filozof z Fundacji En Arche.

   

   

• #1 Tygrys ma pazury, a człowiek ma naukę

  SoundCloud

   

  Goście podcastu: prof. Andrzej Myc (Uniwersytetu w Michigan) i dr Grzegorz Malec (Fundacja En Arche)

  Prowadząca: dr Mira Jankowska

  Czy w nauce poszukuje się prawdy? Czym są rewolucje w nauce? A także o teorii Darwina i teorii inteligentnego projektu oraz o tym, czym jest mit pochodzenia i o wielu innych zagadnieniach. Mira Jankowska rozmawia z prof. Andrzejem Mycem, biologiem-immunologiem z Uniwersytetu w Michigan oraz z dr. Grzegorzem Malcem, filozofem z Fundacji En Arche.