Jednym z oczywistych i bezpośrednich wymogów, aby dany ciąg bitów wskazywał na inteligencję, jest małe prawdopodobieństwo. Inaczej mówiąc, rozpatrywane zdarzenie musi mieć małe prawdopodobieństwo. To, czy zdarzenie ma małe prawdopodobieństwo, zależy od liczby okazji do jego nastąpienia, czyli od tego, co w drugim wydaniu książki Wnioskowanie o projekcie1 określono mianem zasobów probabilistycznych.
Na przykład otrzymanie 10 orłów z rzędu ma prawdopodobieństwo bliskie 1 na 1000. To prawdopodobieństwo może wydawać się małe, dopóki nie weźmiemy pod uwagę wszystkich ludzi na Ziemi, którzy wykonują rzuty monetą. Po uwzględnieniu wszystkich tych okazji do wykonywania rzutów monetą otrzymanie 10 orłów z rzędu okazuje się – z perspektywy ludzkiego doświadczenia – nie być mało prawdopodobne. Jak jest jednak w przypadku otrzymania 100 orłów z rzędu? Otrzymanie tak wielu orłów z rzędu ma prawdopodobieństwo bliskie 1 na 10 podniesione do potęgi 30, czyli 1 na milion bilionów bilionów. Nawet gdyby wszyscy ludzie, którzy kiedykolwiek żyli na Ziemi, nie robili w życiu nic innego niż wykonywanie rzutów monetą, to i tak nigdy nie powinniśmy oczekiwać zaobserwowania tak wielu orłów z rzędu. Zauważmy, że jeśli oznaczymy orły jako „1”, a reszki jako „0”, to ciągi rzutów monetą są równoważne ciągom bitów.
Wyobraźmy sobie, że badacz SETI odebrał z przestrzeni kosmicznej ciąg bitów składający się z następujących siedmiu bitów: 0110001. Okazuje się, że w systemie kodowania ASCII (American Standard Code for Information Interchange – metodzie kodowania znaków na klawiaturze) ten ciąg bitów koduje literę „a”. Następnie możemy sobie wyobrazić, że istnieje pewna inteligentna istota pozaziemska, która jakimś sposobem nauczyła się języka angielskiego, poznała system kodowania ASCII i za pomocą tego systemu zaczęła transmitować jakąś długą, spójną wiadomość w języku angielskim, która zaczyna się od litery „a”. Przyjmijmy, że ta istota pozaziemska zamierzała przesłać następującą wiadomość: „a wonderful day has arrived on planet earth with the delivery of this message that once and for all establishes meaningful communication between our civilizations…” (na planecie Ziemia nastał wspaniały dzień, ponieważ odebrano tę wiadomość i raz na zawsze nawiązano sensowną komunikację między naszymi cywilizacjami…).
Badacz SETI nie miał jednak szczęścia, ponieważ zamierzona transmisja została nagle przerwana. Na Ziemię dotarł tylko ciąg 0110001, czyli litera „a” w systemie kodowania ASCII. Niespodziewana awaria przeszkodziła w przesłaniu reszty wiadomości. Ponadto niedługo później eksplozja jądrowa całkowicie unicestwiła tę pozaziemską cywilizację. Wspomniane siedem cennych bitów 0110001 było więc wytworem inteligencji. Miały one oznaczać przedimek nieokreślony.
Gdyby jednak wszyscy badacze SETI dysponowali wyłącznie ciągiem bitów 0110001, to nie mieliby podstaw do przyjęcia wniosku, że ten ciąg jest wytworem inteligencji. Dlaczego? Dlatego, że ten ciąg jest zbyt krótki, a tym samym za bardzo prawdopodobny. Ten ciąg nie dawałby podstaw żadnemu badaczowi SETI do skontaktowania się z redakcją „Wall Street Journal”, aby obwieścić, że cywilizacje pozaziemskie nauczyły się przedimka nieokreślonego. Biorąc pod uwagę miliony kanałów radiowych monitorowanych przez badaczy SETI, takie krótkie ciągi, jak 0110001, muszą być obserwowane po prostu jako skutek losowego szumu radiowego i to nie tylko raz, lecz wielokrotnie. Jednym z wymogów do zakwalifikowania ciągu bitów odebranego z przestrzeni kosmicznej jako przykładu wykrywalnego projektu jest więc to, aby ciąg był mało prawdopodobny w odniesieniu do dowolnych procesów przypadkowych, które mogłyby stanowić jego potencjalne źródło (drugi wymóg omówię w kolejnym artykule).
Oryginał: Why Specified Complexity is Key to Detecting Design,, „Bill Dembski: Substack.com” 2024, May 5 [dostęp: 16 VIII 2024].
Przekład z języka angielskiego: Dariusz Sagan
Przypisy
- Por. W.A. Dembski, W. Ewert, The Design Inference: Eliminating Chance Through Small Probabilities, 2nd ed., Discovery Institute Press, Seattle 2023.
Literatura:
1. Dembski W.A., Ewert W., The Design Inference: Eliminating Chance Through Small Probabilities, 2nd ed., Discovery Institute Press, Seattle 2023.