Dlaczego wyspecyfikowana złożoność jest kluczem do wykrywania projektu: problem ogólnyCzas czytania: 4 min

Jakiś czas temu napisałem artykuł zatytułowany Specified Complexity Made Simple [Prostym językiem o koncepcji wyspecyfikowanej złożoności], który opublikowałem na moim blogu¹ i przedrukowałem na blogu „Evolution News & Science Today”. Objaśniłem w nim koncepcję wyspecyfikowanej złożoności z myślą o czytelnikach niemających specjalistycznego wykształcenia. Wyjaśniłem, czym jest wyspecyfikowana złożoność i jak można ją wykorzystać do wykrywania projektu. W tamtym artykule nie wytłumaczyłem jednak, dlaczego koncepcja wyspecyfikowanej złożoności się sprawdza, czyli dlaczego wyspecyfikowana złożoność jest właśnie tym, co jest potrzebne do wykrywania projektu. To zadanie stawiam sobie w niniejszej serii artykułów.

Czym jest więc wyspecyfikowana złożoność i dlaczego umożliwia ona wykrywanie projektu? Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie, zacznę od omówienia podstawowych zasad. Zamiast przedyskutować techniczne szczegóły koncepcji wyspecyfikowanej złożoności i mechanikę jej stosowania, chciałbym przedstawić problem, który w pierwszym rzędzie doprowadził do sformułowania tej koncepcji, i pokazać, dlaczego jest ona niezbędna do jego rozwiązania.

Problem, który ma rozwiązać koncepcja wyspecyfikowanej złożoności, jest następujący: jeśli mamy do czynienia ze zdarzeniem (bądź obiektem lub strukturą wytworzonymi przez to zdarzenie), w przypadku którego nie znamy dokładnego sposobu jego powstania, to jakie jego cechy mogą nas prawidłowo skłonić do uznania, że jest ono wytworem przyczyny inteligentnej? To pytanie wymaga posłużenia się rozumowaniem od skutku do przyczyny. Inaczej mówiąc, obserwujemy skutek i następnie musimy podjąć próbę ustalenia, jaki typ przyczyny go wytworzył.

Problem, który usiłuje rozwiązać koncepcja wyspecyfikowanej złożoności, różni się więc od problemu związanego z wykrywaniem projektu za pomocą rozumowania od przyczyny do skutku. W przypadku rozumowania od przyczyny do skutku mamy do czynienia ze znaną przyczyną i obserwujemy jej skutek. Na przykład możemy widzieć, jak ktoś obrabia kawałek skały młotkiem i dłutem i zaobserwować wytworzenie grotu strzały. Wykrycie projektu w takiej sytuacji jest czymś oczywistym, ponieważ wiemy, że osoba nadająca kształt kawałkowi skały jest istotą inteligentną, a ponadto naocznie obserwujemy, jak ta istota tworzy artefakt, czyli grot strzały.

W przypadku wyspecyfikowanej złożoności nie dysponujemy jednak niezbitym dowodem, czyli żadna istota inteligentna nie obserwuje bezpośrednio wytworzenia zaprojektowanego obiektu. Mamy przed sobą po prostu coś, co być może jest wytworem projektu (na przykład kawałek skały) i następnie pytamy, czy to coś ma cechy, które mogą nas prawidłowo skłonić do uznania, że jest to wytwór projektu (na przykład kawałek skały mający kształt grotu strzały).

Problem, którego dotyczy koncepcja wyspecyfikowanej złożoności, można więc sformułować w sposób następujący: jeśli mamy do czynienia ze zdarzeniem, którego dokładna historia przyczynowa jest nieznana, to jakie jego cechy przekonująco doprowadzą nas do wniosku, że jest ono wytworem inteligencji? Aby nie komplikować sprawy, w kolejnym artykule skoncentruję się na zdarzeniach, milcząco utożsamiając obiekty fizyczne lub cyfrowe ze zdarzeniami, które je wytworzyły. Dokonując kolejnego uproszczenia, przyjrzę się przykładowi jednego typu – takiemu, który pozwala uchwycić istotę interesującego nas tutaj zagadnienia.

William A. Dembski

Oryginał: Why Specified Complexity is Key to Detecting Design,, „Bill Dembski: Substack.com” 2024, May 5 [dostęp: 9 VIII 2024].

Przekład z języka angielskiego: Dariusz Sagan

Literatura: