Ewolucjonistyczne poglądy Michaela J. BehegoCzas czytania: 12 min

Marian Wnuk

2022-01-14
Ewolucjonistyczne poglądy Michaela J. Behego<span class="wtr-time-wrap after-title">Czas czytania: <span class="wtr-time-number">12</span> min </span>

W dynamicznym poglądzie na rzeczywistość, jaki utrwalił się w minionym już XX wieku, Wszechświat postrzegany jest nie jako twór statyczny (jak sądzono wcześniej), ale jako podlegający rozwojowi. Współczesny ewolucjonizm jest już dość szerokim spektrum koncepcji i doktryn filozoficznych oraz hipotez i teorii naukowych dotyczących procesów rozwoju, czyli ewolucji. Ewolucja traktowana jest jako fakt, który tłumaczy się w najrozmaitsze sposoby, a ewolucyjne ujmowanie zjawisk i wyjaśnianie ich mechanizmów przenika niemal wszystkie działy nauki. Kwestie genezy Wszechświata, powstania oraz rozwoju życia i świadomości mają przecież kluczowe znaczenie światopoglądowe, a w wypadku nauk biologicznych – zwłaszcza przejścia od materii do życia i od życia do świadomości refleksyjnej.

Ewolucjonizm scala nauki biologiczne i jest uznawany za ich fundament teoretyczny, a jego darwinowska wersja nadal dominuje – i to zarówno w badaniach naukowych, jak i w edukacji. Celem współczesnych badań nie jest już poszukiwanie świadectw potwierdzających sam fakt ewolucji, teraz koncentrują się one na głębszej rekonstrukcji i szczegółowym wyjaśnianiu tego, jak procesy ewolucji przebiegały. Termin „ewolucja” jest wieloznaczny i jego definicja zmieniała się w zależności od osiąganego stopnia i zakresu wiedzy przyrodniczej i metodologicznej oraz od refleksji filozoficznej nad procesami ewolucji1. Ale w sensie biologicznym dla Karola Darwina ewolucja oznaczała zespół procesów powstania życia z materii nieożywionej i rozwoju jego form wyłącznie na zasadzie działania procesów naturalnych. Tak właśnie rozumie ją tak zwana społeczność naukowców, włącznie z Michaelem J. Behem2, który uchodzi za antyewolucjonistę3; ale czy słusznie? Jest on bowiem raczej „ewolucjonistą niedarwinowskim”. Tyle tylko że największym osiągnięciem Darwina była koncepcja „projektu bez projektanta”4, to jest wyjaśnianie pochodzenia i adaptacyjnych cech organizmów poprzez odwołanie się do tak zwanego doboru naturalnego, bez uciekania się do jakiegokolwiek „Inteligentnego Projektanta”, podczas gdy Behe twierdzi, że w świecie przyrody występują struktury, które wymykają się wyjaśnieniom darwinowskim.

Michael J. Behe (ur. 1952) jest amerykańskim biochemikiem znanym z koncepcji nieredukowalnej złożoności jako integralnej części (lub istotnego argumentu na rzecz) teorii inteligentnego projektu, która z kolei stoi w opozycji do neodarwinowskiej teorii ewolucji. Behe zakwestionował możliwość wyewoluowania biochemicznych układów nieredukowalnie złożonych w stopniowym procesie darwinowskim, dopuszczając jednakże jakąś okrężną drogę ewolucyjną5. Za tą „okrężną drogą ewolucyjną” kryje się inne, uznane przez niego za najlepsze, wyjaśnienie powstania tego typu układów, mianowicie przyjęcie istnienia czynnika inteligentnego, który zaprojektował te układy. Termin „inteligentny projekt”, jak można się spodziewać, nie wyraża jednak samych praw przyrody zaprojektowanych w celu wytwarzania życia i złożonych systemów, które leżą u jego podstaw, ale według Behego oznacza „projekt-poza-prawami”, czyli projekt przekraczający prawa przyrody6. Kwestionując darwinizm i opierając się na koncepcji nieredukowalnej złożoności7, Behe zaproponował kryterium doświadczalnego wykrywania projektu w biosystemach. Odkrycie projektu natomiast możliwe jest dzięki rozpoznaniu śladów działania istoty inteligentnej, takich jak na przykład wyspecyfikowana złożoność (nieredukowalna złożoność zaś jest szczególnym przypadkiem wyspecyfikowanej złożoności)8.

Behe, podobnie jak ogół ewolucjonistów, akceptuje ideę wspólnoty pochodzenia organizmów żywych, ale przeciwstawia się powszechnemu przekonaniu, że teoria darwinowska podaje zadowalające wyjaśnienie wszystkich aspektów życia biologicznego. Behe nie zaprzecza wprawdzie, że dobór naturalny może oddziaływać na populacje, powodując zmiany w częstościach występowania genu; nie zaprzecza również występowaniu mutacji9, wyeksponował jednak ograniczenia ewolucji darwinowskiej, czyli granicę między tym, co mogą dokonać procesy darwinowskie, w których mutacje mają charakter losowy, a tym, czego nie mogą. Nie mogą one jego zdaniem utworzyć jakiejś funkcjonalnej biostruktury, wymagającej niezależnego wytworzenia więcej niż dwóch rodzajów białek, gdyż prawdopodobieństwo takiego zdarzenia jest znikomo małe; mniejsze niż raz w historii życia. Tym bardziej dotyczy to całej komórki żywej, będącej zintegrowaną całością podobną do zaprojektowanej fabryki10. Behe uważa zatem, że to mutacje nielosowe odgrywały główną rolę w ewolucji życia, i wysuwa wniosek o udziale w niej inteligentnego projektu. A przecież projekt to celowe ułożenie części – i dominuje ono już na molekularnym poziomie uorganizowania życia. Dlatego też uznał teorię ewolucji niekierowanej za już niewiarygodną. Dyskutowana jest bardzo ważna kwestia – o pochodzeniu złożonej wyspecyfikowanej informacji. Według teorii inteligentnego projektu, do której Behe wniósł istotny wkład, prawa przyrody i algorytmy nadają się jedynie do przekazywania (i może niewielkich modyfikacji) już istniejącej informacji, a przyczyny naturalne nie są zdolne do generowania nowego rodzaju informacji. Wspólne działanie przypadku i konieczności nie może generować złożonej wyspecyfikowanej informacji. Przyczyną powstawania tego typu informacji jest inteligentny projekt. Inaczej mówiąc, jakiś czynnik inteligentny jako przyczyna jest najlepszym wyjaśnieniem problemu powstania informacji biologicznej11. Niemniej jednak taka konkluzja nie została powszechnie zaakceptowana, a to zapewne z powodu sporów wokół samego zagadnienia przyczynowości (spory te mają zresztą długą tradycję filozoficzną). Źródłem nieporozumień są między innymi pojęcia „gatunku”, „stawania się”, „rozwoju”, „przyczyny”, które są rozmaicie rozumiane przez przyrodników i filozofów.

Otóż w wypadku nauk biologicznych przyczynowe wyjaśnianie procesów ewolucyjnych pojmowane jest całkowicie w sensie empirycznym i zrelatywizowanym do kategorii zjawisk. Jako przyczyny traktuje się takie czynniki i mechanizmy ewolucji, jak zmienność genetyczna, dobór naturalny, dryf genetyczny, izolacja. Paleontolodzy szukali bowiem nie tyle przyczyn, ile czasowych poprzedników progresu ewolucyjnego, odwołując się do czynników fizycznych, wpływu środowiska i tym podobnych, bez uciekania się do takich elementów, jak celowość, entelechia12 lub projekt. Celem badań naukowych jednak jest ustalanie coraz szerszych i bardziej wiarygodnych schematów związków przyczynowych, bowiem cokolwiek powstaje, staje się dzięki przyczynie sprawczej, ale typów przyczynowości jest wiele. Nie istnieje jeszcze taka forma logiki, która ujmowałaby wszystkie związki przyczynowe odpowiednie dla całości nauk biologicznych. Logika przyczynowości w tym wypadku powinna uwzględnić główne paradygmatyczne koncepcje powstawania13 czegoś nowego: (1) stawanie się czegoś z elementów nieistniejących poprzednio i (2) stawanie się czegoś z elementów już istniejących. Jeśli związek przyczynowy można scharakteryzować jako tor informacyjny między przyczyną a skutkiem, to logika życia uwzględniałaby zarówno wytwarzanie i rozprzestrzenianie się biostruktur, jak i genezę informacji biologicznej14. Jeśli przyjąć za poprawne – zgodnie z zawartym w książce Douglasa J. Futuymy Ewolucja15 – określenie ewolucji biologicznej jako zmiany proporcji osobników różniących się genetycznie pod względem jednej lub wielu cech, to Michael J. Behe, który chyba nigdzie w swoich publikacjach nie przeczy takiemu sformułowaniu, może być uznany za ewolucjonistę. Tyle tylko że ewolucjoniści nie chcą go mieć w swoim gronie; aczkolwiek dotyczy to raczej tylko ich „twardego jądra” – neodarwinistów16. Poniekąd zawinił tutaj sam Behe, który przecież już w podtytule swej pierwszej książki – Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu – rzucił wyzwanie ewolucji i ewolucjonistom17.

Czy koncepcja nieredukowalnej złożoności będzie bardziej płodna heurystycznie w biologii ewolucyjnej niż kiedyś koncepcje doboru naturalnego i losowych mutacji – okażą przyszłe badania. Michael Behe otworzył drzwi do sformułowania nowego paradygmatu naukowego i być może jego wkład do ewolucjonizmu okaże się większy niż się obecnie wydaje. A burzliwa, jak się okazało, dyskusja18 o pochodzeniu złożonej wyspecyfikowanej informacji trwa19.

Marian Wnuk

 

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 14.01.2022

Przypisy

  1. Zob. np. J. Zon, Ewolucja, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2002, s. 331–335; K.M. Zawadskij, E.I. Kołczinskij, Ewolucija ewolucii (istoriko-kriticzeskije oczerki problemy), izdatielstwo „Nauka”, Leningrad 1977.
  2. M.J. Behe wyraźnie to deklaruje w swej głośnej książce Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, tłum. D. Sagan, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020, s. 10.
  3. Zob. np.: „Istnieją nieewolucjoniści, którzy wierzą w pochodzenie od wspólnego przodka (Michael Behe, David Wilcox)” (K. Jodkowski, Metodologiczne aspekty kontrowersji: ewolucjonizm – kreacjonizm, „Realizm, Racjonalizm, Relatywizm”, t. 35, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998, s. 217); „Zdarza się, że prócz zdecydowanych poglądów antyewolucjonistycznych, przeciwnicy ewolucjonizmu mają znaczne kompetencje w dziedzinie filozofii czy nawet którejś z dyscyplin biologii (np. M. Giertych, M. Behe)” (J. Zon, Ewolucjonizm, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, s. 342 [335–351]).
  4. Zob. np. F.J. Ayala, Największe odkrycie Darwina: projekt bez projektanta, tłum. N. Górska i in., „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2012, t. 9, s. 7–32.
  5. Zob. np. D. Sagan, Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu, „Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy”, t. 6, Wydawnictwo Instytutu Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015, s. 45.
  6. M.J. Behe, Filozoficzne zarzuty stawiane hipotezie inteligentnego projektu: odpowiedź na krytykę, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2004, t. 1, s. 116 [115–139].
  7. Zob. np. M.J. Behe, Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2005–2006, t. 2–3, s. 67–96; B.H. Weber, Irreducible Complexity and the Problem of Biochemical Emergence, „Biology and Philosophy” 1999, Vol. 14, No. 4, s. 593–605; Ch.H. Yu, Philosophical Assumptions in the Discussion of Irreducible Complexity, Naturalism, Demarcation Criterion, Law, and Adequate Explanation, „Jian Dao Journal” 2004, Vol. 21, s. 109–127; D. Sagan, Spór o naukowość współczesnej teorii inteligentnego projektu na przykładzie Michaela Behe’ego koncepcji nieredukowalnej złożoności, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2004, t. 13, nr 3(54), s. 37–54; D. Sagan, Spór o nieredukowalną złożoność układów biochemicznych, „Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy”, t. 5, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
  8. W.A. Dembski, Nic za darmo. Dlaczego przyczyną wyspecyfikowanej złożoności musi być inteligencja, tłum. Z. Kościuk, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021, s. 174.
  9. Por. B.H. Weber, Złożoność biochemiczna. Emergencja czy projekt?, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2005–2006, t. 2–3, s. 122 [121–130].
  10. Por. M.J. Behe, Granica ewolucji. W poszukiwaniu ograniczeń darwinizmu, tłum. Z. Kościuk, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020, s. 167–168.
  11. Zob. np. Dembski, Nic za darmo, s. 206–218; Biological Information: New Perspectives, ed. R.J. Marks (II) et al., World Scientific Publishers, New Jersey – London – Singapore 2013; W.A. Dembski, J. Wells, The Design of Life: Discovering Sings of Intelligence in Biological Systems, The Foundations for Thought and Ethics, Dallas 2008.
  12. Termin Arystotelesa oznaczający wewnętrzny cel leżący u podstaw rozwoju materii i określający cały proces jej rozwoju; entelechia jest określoną proporcją wymieszania się elementów ciała nieorganicznego, a w wypadku organizmów żywych entelechia stanowi ontyczny początek ruchu wewnętrznego traktowanego jako przejaw życia. W poglądach witalistycznych entelechia oznaczała niematerialną siłę witalną stanowiącą źródło i podłoże życia.
  13. Zob. np. M. Rosiak, Metafizyka genezy: Arystoteles i Whitehead, „Roczniki Filozoficzne” 2002, t. 50, nr 3, s. 21–40.
  14. Por. M. Wnuk, Zagadnienie przyczynowości w badaniach biogenezy. W kierunku kwantowej logiki życia, „Roczniki Filozoficzne” 2008, t. 56, nr 1, s. 329–353 [ang. tłum. artykułu: M. Wnuk, The Problem of Causality in the Biogenesis Research: Towards a Quantum Logic of Life, transl. L. Karłowicz, T. Karłowicz, w: „Studies in Logic and Theory of Knowledge”, ed. S. Kiczuk, J. Herbut, J. Wojtysiak, TN KUL, Lublin 2011, Vol. 7, s. 285–302].
  15. W Polsce Ewolucja Futuymy jest podręcznikiem akademickim. Pełna definicja ewolucji brzmi tam następująco: „ewolucja – w szerokim sensie, powstawanie i zmiany częstości bytów różniących się stanem jednej lub wielu cech. Ewolucja organiczna, inaczej biologiczna, to zmiany proporcji osobników różniących się genetycznie pod względem jednej lub wielu cech. Ewolucja biologiczna jest wynikiem powstawania zmienności genetycznej i następujących później zmian częstości genotypów w populacji w kolejnych pokoleniach, zmian częstości genetycznie odmiennych populacji w obrębie gatunku i zmian liczby gatunków posiadających pewne cechy, co prowadzi do zmian częstości tych cech w obrębie taksonów” (D.J. Futuyma, Ewolucja, red. nauk. J. Radwan, tłum. W Babik i in., Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s. 556). Notabene autor ten referuje w tej książce, jak to ujął: „błędy w argumentacji odwołującej się do projektu” (Futuyma, Ewolucja, s. 538–539).
  16. Zob. np. S.J. Gould, The Structure of Evolutionary Theory, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, MA – London 2002. To monumentalne, liczące blisko 1,5 tysiąca stron, dzieło Stephena Jaya Goulda nie wymienia Michaela J. Behe’ego, nie wspomina też o teorii inteligentnego projektu ani książkach ważnych nie tylko z punktu widzenia tej teorii, takich jak np.: M.J. Denton, Kryzys teorii ewolucji, tłum. B. Koźniewski, Fundacja En Arche, Warszawa 2021, czy: C.B. Thaxton, W.L. Bradley, R.L. Olsen, The Mystery of Life’s Origin: Reassessing Current Theories, Philosophical Library, New York 1984.
  17. Podobnie jest z tytułem jednej z nowszych jego książek: M.J. Behe, Darwin Devolves: The New Science About DNA That Challenges Evolution, HarperCollins Publishers, New York 2019.
  18. Zob. np. Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, ed. R.T. Pennock, A Bradford Book – The MIT Press, Cambridge, MA – London 2001; Darwinism Under the Microscope: How Recent Scientific Evidence Points to Divine Design, ed. J.P. Gills, T. Woodward, Charisma House, A Strang Company, Lake Mary, FL 2002; Why Intelligent Design Fails: A Scientific Critique of the New Creationism, ed. M. Young, T. Edis, Rutgers University Press, New Brunswick – New Jersey – London 2004; S.C. Meyer, Podpis w komórce: DNA i świadectwa inteligentnego projektu, tłum. J. Chojak-Koźniewska, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021. Jeśli chodzi o publikacje w języku polskim, należy wskazać czasopismo „Filozoficzne Aspekty Genezy”, zwłaszcza tomy: 1(2004), 2–3(2005–2006) i 4–5(2007–2008) niemal w całości poświęcone problematyce dotyczącej teorii inteligentnego projektu.
  19. Michal Behe po raz kolejny polemizuje i odpowiada na zarzuty wobec swoich poglądów: M.J. Behe, A Mousetrap for Darwin: Michael J. Behe Answers His Critics, Discovery Institute Press, Seattle 2020.

Literatura:

  1. Ayala F.J., Największe odkrycie Darwina: projekt bez projektanta, tłum. N. Górska i in., „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2012, t. 9, s. 7–32.
  2. Behe M.J., A Mousetrap for Darwin: Michael J. Behe Answers His Critics, Discovery Institute Press, Seattle 2020.
  3. Behe M.J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, tłum. D. Sagan, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020.
  4. Behe M.J., Darwin Devolves: The New Science About DNA That Challenges Evolution, HarperCollins Publishers, New York 2019.
  5. Behe M.J., Filozoficzne zarzuty stawiane hipotezie inteligentnego projektu: odpowiedź na krytykę, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2004, t. 1, s. 115–139.
  6. Behe M.J., Granica ewolucji. W poszukiwaniu ograniczeń darwinizmu, tłum. Z. Kościuk, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020.
  7. Behe M.J., Irreducible Complexity: Obstacle to Darwin Evolution, w: Debating Design: From Darwin to DNA, ed. M. Ruse, W.A. Dembski, Cambridge University Press, Cambridge – New York – Melbourne 2004, s. 352–370.
  8. Behe M.J., Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2005–2006, t. 2–3, s. 67–96.
  9. Biological Information: New Perspectives, ed. R.J. Marks (II) et al., World Scientific Publishers, New Jersey – London – Singapore 2013.
  10. Darwinism under the Microscope: How Recent Scientific Evidence Points to Divine Design, ed. J.P. Gills, T. Woodward, Charisma House, A Strang Company, Lake Mary, FL 2002.
  11. Dembski W.A., Nic za darmo. Dlaczego przyczyną wyspecyfikowanej złożoności musi być inteligencja, tłum. Z. Kościuk, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021.
  12. Dembski W.A., Wells J., The Design of Life: Discovering Sings of Intelligence in Biological Systems, The Foundations for Thought and Ethics, Dallas 2008.
  13. Denton M., Kryzys teorii ewolucji, tłum. B. Koźniewski, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021.
  14. Futuyma D.J., Ewolucja, red. nauk. J. Radwan, tłum. W. Babik, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
  15. Gould S.J., The Structure of Evolutionary Theory, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, MA – London 2002.
  16. Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, ed. R.T. Pennock, A Bradford Book – The MIT Press, Cambridge, MA – London 2001.
  17. Jodkowski K., Metodologiczne aspekty kontrowersji: ewolucjonizm – kreacjonizm, „Realizm, Racjonalność, Relatywizm”, t. 35, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
  18. Meyer S.C., Podpis w komórce: DNA i świadectwa inteligentnego projektu, tłum. J. Chojak-Koźniewska, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche Warszawa 2021.
  19. Rosiak M., Metafizyka genezy: Arystoteles i Whitehead, „Roczniki Filozoficzne” 2002, t. 50, nr 3, s. 21–40.
  20. Sagan D., Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu, „Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy”, t. 6, Wydawnictwo Instytutu Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015.
  21. Sagan D., Spór o naukowość współczesnej teorii inteligentnego projektu na przykładzie Michaela Behe’ego koncepcji nieredukowalnej złożoności, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2004, t. 13, nr 3(54), s. 37–54.
  22. Sagan D., Spór o nieredukowalną złożoność układów biochemicznych, „Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy”, t. 5, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
  23. Thaxton C.B., Bradley W.L., Olsen R.L., The Mystery of Life’s Origin: Reassessing Current Theories, Philosophical Library, New York 1984 (second printing: Lewis and Stanley, Dallas 1992).
  24. Weber B.H., Irreducible complexity and the problem of biochemical emergence, „Biology and Philosophy” 1999, Vol. 14, No. 4, s. 593–605.
  25. Weber B.H., Złożoność biochemiczna. Emergencja czy projekt?, tłum. D. Sagan, „Filozoficzne Aspekty Genezy” 2005–2006, t. 2–3, s. 121–130.
  26. Why Intelligent Design Fails: A Scientific Critique of the New Creationism, ed. M. Young, T. Edis, Rutgers University Press, New Brunswick – New Jersey – London 2004.
  27. Wnuk M., The Problem of Causality in the Biogenesis Research: Towards a Quantum Logic of Life, transl. L. Karłowicz, T. Karłowicz, w: „Studies in Logic and Theory of Knowledge”, ed. S. Kiczuk, J. Herbut, J. Wojtysiak, TN KUL, Lublin 2011, t. 7, s. 285–302.
  28. Wnuk M., Zagadnienie przyczynowości w badaniach biogenezy. W kierunku kwantowej logiki życia, „Roczniki Filozoficzne” 2008, t. 56, nr 1, s. 329–353.
  1. Yu Ch.H., Philosophical Assumptions in the Discussion of Irreducible Complexity, Naturalism, Demarcation Criterion, Law, and Adequate Explanation, „Jian Dao Journal” 2004, t. 21, s. 109–127.
  2. Zawadskij K.M., Kołczinskij E.I., Ewolucija ewolucii (istoriko-kriticzeskije oczerki problemy), izdatielstwo „Nauka”, Leningrad 1977.
  3. Zon J., Ewolucja, a także Ewolucjonizm, w: Powszechna encyklopedia filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin, 2002, t. 3, s. 331–335.
Liczba wyświetleń: 791
Tagi: darwinizm, dobór naturalny, Douglas J. Futuyma, entelechia, ewolucja, ewolucja darwinowska, ewolucja Wszechświata, Karol Darwin, losowa zmienność, Michael J. Behe, nieredukowalna złożoność, teoria inteligentnego projektu, wspólnota pochodzenia, wszechświat, wyspecyfikowana złożoność

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *



Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane wpisy

Wybrane tagi