Dziesięć mitów na temat procesu w Dover: #8 „Michael Behe przyznał, że teoria inteligentnego projektu nie jest bardziej naukowa od astrologii”Czas czytania: 6 min

Casey Luskin

2021-12-03
Dziesięć mitów na temat procesu w Dover: #8 „Michael Behe przyznał, że teoria inteligentnego projektu nie jest bardziej naukowa od astrologii”<span class="wtr-time-wrap after-title">Czas czytania: <span class="wtr-time-number">6</span> min </span>

Od redakcji „Evolution News & Science Today”: Decyzja w sprawie Kitzmiller v. Dover stała się przedmiotem dużego zainteresowania mediów, jak również wielu błędnych interpretacji ze strony prodarwinowskich grup nacisku. W dziesiątą rocznicę zakończenia procesu w Dover, która minęła 20 grudnia 2015 roku, na stronie „Evolution News & Science Today” zaprezentowano serię dziesięciu tekstów obalających powszechne mity na temat tej sprawy.

 

W orzeczeniu w procesie w Dover sędzia John E. Jones III stwierdził: „Profesor Behe przyznał, że jego rozszerzona definicja nauki, pod którą podpada teoria inteligentnego projektu, obejmowałaby również astrologię”1. Wzmianka o „przyznaniu” jest w istocie zniekształceniem słów Michaela Behego. Czy Behe rzeczywiście przyznał, że teoria inteligentnego projektu nie jest bardziej naukowa od astrologii? Nie. Mimo to mit ten często powtarzany jest w Internecie i innych mediach:

  • Na stronie internetowej magazynu „New Scientist” oświadczono: „Astrologia jest teorią naukową – powiedziano na sali sądowej”2.
  • W wyprodukowanym przez stację PBS filmie dokumentalnym Judgement Day [Sądny dzień] przedstawiono udramatyzowane i mocno okrojone ujęcie zeznania Behego w procesie w Dover, tak aby wywołać wrażenie, że jego zdaniem teoria inteligentnego projektu nie jest bardziej naukowa od astrologii3.
  • John Wise, profesor biologii na Southern Methodist University, stwierdził: „W trakcie procesu Kitzmiller v. Dover Board of Education profesor Michael Behe – czołowy zwolennik teorii inteligentnego projektu – powiedział pod przysięgą, że »zgodnie z szeroką definicją nauki, którą preferują zwolennicy teorii inteligentnego projektu, astrologię także można uznać za koncepcję naukową«”4. Ten rzekomy cytat z Behego jest zmyślony. Behe tego nie powiedział.
  • Na stronie internetowej Media Matters błędnie stwierdzono: „[Sędzia] Jones zauważył w swoim orzeczeniu, że obaj [członkowie Discovery Institute – Michael Behe i Scott Minnich] zostali zapędzeni w kozi róg i przyznali podczas przesłuchań, że potraktowanie teorii inteligentnego projektu jako koncepcji naukowej umożliwiłoby przypisanie takiego samego statusu astrologii i koncepcji »sił nadnaturalnych«”5. W istocie wskazywana tutaj sytuacja dotyczyła tylko doktora Behego – doktora Minnicha w ogóle nie pytano o „astrologię”. Tak czy inaczej, ujęcie przedstawione na stronie Media Matters jest kompletnie błędne.

W orzeczeniu w procesie w Dover sędzia Jones zacytował podaną przez Behego definicję nauki, twierdząc, że wskazuje ona na podjętą przez Behego „misję […] zmiany podstawowych reguł nauki, tak aby dopuszczała nadnaturalną przyczynowość w świecie przyrody”6. Jak więc brzmiała jego definicja nauki, która rzekomo jest tak skrajna i niebezpieczna? Oto ona: „W świetle mojej definicji teoria naukowa to zaproponowane wyjaśnienie koncentrujące się na fizycznych, obserwowalnych danych i logicznym wnioskowaniu”7.

Tak, to jest właśnie podana przez Michaela Behego definicja nauki w całej swej okazałości. Czy jest w niej mowa o astrologii lub nadnaturalnej przyczynowości? Niczego takiego tam nie dostrzegam.

To prawnik strony powodów, a nie Behe, zdecydował się wprowadzić do rozmowy temat astrologii. Kiedy naciskał w tej sprawie, Behe wyjaśnił: „W historii nauki było wiele teorii, które uznajemy dzisiaj za błędne, ale które podpadają pod tę definicję. Tak, astrologia jest jedną z nich, podobnie jak teoria eteru dotycząca rozchodzenia się światła i wiele innych teorii”8.

W związku z tym darwinowska teoria ewolucji również dobrze pasuje do podanej przez Behego definicji nauki, ale nie oznacza to, że teoria ta ma taki sam charakter jak astrologia (lub że wymaga czynienia odniesień do przyczyn nadnaturalnych). To samo dotyczy teorii inteligentnego projektu.

W jaki więc sposób powstał ten mit? Sędzia Jones i liczni inni krytycy teorii inteligentnego projektu popełnili pewien błąd logiczny – błąd nierozłożenia terminu średniego. Twierdzą oni, że jeśli zarówno teoria inteligentnego projektu, jak i astrologia podpadają pod podaną przez Behego definicję nauki, to teoria inteligentnego projektu musi być wyjaśnieniem mającym charakter czegoś w rodzaju nadnaturalistycznej astrologii.

Oczywiście błędne pod względem logicznym jest twierdzenie, że jeśli dwie koncepcje (na przykład teoria inteligentnego projektu i astrologia albo teoria ewolucji i astrologia) podpadają pod podaną przez Behego szeroką definicję nauki, to mają takie same słabości. Należy tutaj zachować ostrożność, ponieważ zgodnie z tą samą logiką darwinowska teoria ewolucji również musi mieć taki sam charakter jak astrologia.

Nie trzeba dodawać, że Behe i wszyscy pozostali zwolennicy teorii inteligentnego projektu odrzucają astrologię. Krytycy teorii inteligentnego projektu nie dostrzegają jednak faktu, że zgodnie z „konsensusem” naukowym przyjmowanym pięćset lat temu astrologia podpadałaby pod sformułowaną przez amerykańską Narodową Akademię Nauk definicję teorii naukowej: „dobrze potwierdzone wyjaśnienie pewnego aspektu świata przyrody, które może obejmować fakty, prawa i przetestowane hipotezy”9. Na przykład Galileusz praktykował astrologię i jej nauczał, a jednak to, że w tym akurat obszarze był w błędzie, nie oznacza, że należy odrzucić każdy inny aspekt jego teorii naukowych.

Problem z astrologią nie polega na tym, że mogłaby podpadać pod definicję teorii naukowej podaną przez Narodową Akademię Nauk lub przez Behego. Problem ten jest inny, a dotyczy tego, że astrologia nie ma potwierdzenia w danych empirycznych. Idea, która ma status „nauki” lub jest „naukowa”, może być przecież zupełnie błędna.

Casey Luskin

Oryginał: Ten Myths About Dover: #8, “Michael Behe Admitted that ID Is No More Scientific than Astrology”, „Evolution News & Science Today” 2015, December 13 [dostęp 03 XII 2021].

 

Przekład z języka angielskiego: Dariusz Sagan

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 03.12.2021

Przypisy

  1. Kitzmiller v. Dover Area School District Decision of the Court (Continued), „The TalkOrigins Archive” [dostęp 28 XI 2021] (przyp. tłum.).
  2. C. Biever, Astrology Is Scientific Theory, Courtroom Told, „New Scientist” 2005, October 19 [dostęp 28 XI 2021].
  3. Por. C. Luskin, PBS Airs False Facts in its “Inherit the Wind” Version of the Kitzmiller Trial (Updated), „Evolution News & Science Today” 2007, November 14 [dostęp 28 XI 2021].
  4. C. Luskin, Tracking Down the Quotes John Wise Invented for Michael Behe, „Evolution News & Science Today” 2010, October 6 [dostęp 28 XI 2021].
  5. C. Luskin, Media Matters Misrepresents Discovery Institute’s Past and Present Views on Dover and on Teaching Intelligent Design, „Evolution News & Science Today” 2012, April 18 [dostęp 28 XI 2021].
  6. Kitzmiller v. Dover Area School District Decision of the Court (Continued) (przyp. tłum.).
  7. Kitzmiller v. Dover Area School District Trial transcript: Day 11 (October 18), PM Session, Part 1, „The TalkOrigins Archive”, http://www.talkorigins.org/faqs/dover/day11pm.html [dostęp 28 XI 2021] (przyp. tłum.).
  8. Kitzmiller v. Dover Area School District Trial transcript: Day 11 (October 18), PM Session, Part 1 (przyp. tłum.).
  9. National Academy of Sciences, Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd ed., National Academy Press, Washington, DC. 1999, s. 2 [dostęp 28 XI 2021] (przyp. tłum.).

Literatura:

  1. Biever C., Astrology Is Scientific Theory, Courtroom Told, „New Scientist” 2005, October 19 [dostęp 28 XI 2021].
  2. Kitzmiller v. Dover Area School District Decision of the Court (Continued), „The TalkOrigins Archive” [dostęp 28 XI 2021].
  3. Kitzmiller v. Dover Area School District Trial transcript: Day 11 (October 18), PM Session, Part 1, „The TalkOrigins Archive” [dostęp 28 XI 2021].
  4. Luskin C., Media Matters Misrepresents Discovery Institute’s Past and Present Views on Dover and on Teaching Intelligent Design, „Evolution News & Science Today” 2012, April 18 [dostęp 28 XI 2021].
  5. Luskin C., PBS Airs False Facts in its “Inherit the Wind” Version of the Kitzmiller Trial (Updated), „Evolution News & Science Today” 2007, November 14 [dostęp 28 XI 2021].
  6. Luskin C., Tracking Down the Quotes John Wise Invented for Michael Behe, „Evolution News & Science Today” 2010, October 6 [dostęp 28 XI 2021].
  7. National Academy of Sciences, Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd ed., National Academy Press, Washington, DC. 1999 [dostęp 28 XI 2021].

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *



Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane wpisy

Wybrane tagi