Dziesięć mitów na temat procesu w Dover: #10 „Ruch inteligentnego projektu przestał istnieć po ogłoszeniu decyzji w procesie w Dover”Czas czytania: 11 min

Od redakcji „Evolution News & Science Today”: Decyzja w sprawie Kitzmiller v. Dover stała się przedmiotem dużego zainteresowania mediów, jak również wielu błędnych interpretacji ze strony prodarwinowskich grup nacisku. W dziesiątą rocznicę zakończenia procesu w Dover, która minęła 20 grudnia 2015 roku, na stronie „Evolution News & Science Today” zaprezentowano serię dziesięciu tekstów obalających powszechne mity na temat tej sprawy.

W grudniu 2005 roku sędzia John E. Jones III orzekł, że teoria inteligentnego projektu nie jest koncepcją naukową, lecz religijną. Krytycy przewidywali, że będzie to oznaczało koniec ruchu inteligentnego projektu. Na przykład biegli sądowi Kevin Padian i Nick Matzke z National Center for Science Education napisali:

To koniec Discovery Institute. Zgaście światła. Nie ma już żadnej nadziei. Cesarz ruchu inteligentnego projektu jest nagi. Skończcie już z tym blefem. Oczywiście [zwolennicy teorii ID] dalej będą pleść bzdury. Dostaną więcej funduszy, przynajmniej przez jakiś czas, od jakiegoś gorliwego ideologa lub kogoś innego. Nikt myślący choćby trochę obiektywnie nie będzie jednak traktował ich już jako poważnych naukowców¹.

Matzke powiedział też na łamach „Nature”, że „teoria inteligentnego projektu jako strategia jest już najprawdopodobniej spalona”².

Barry Lynn, dyrektor wykonawczy organizacji Americans United for Separation of Church and State, takie oto przewidywanie sformułował we wrześniu 2005 roku:

Wierzę, że w procesie Dover odniesiemy tak wielki sukces, jaki jest tylko możliwy w ramach federalnego systemu sądownictwa, i że wybije ostatnia godzina teorii inteligentnego projektu jako tematu, który miałby być poważnie rozważany przez amerykańskie rady szkolne. Myślę, że to będzie ostatnia taka sprawa³.

Jednak w grudniu 2015 roku [w czasie, kiedy powstał ten tekst] ruch inteligentnego projektu nie tylko nadal istnieje, ale wręcz rozkwita. Dotyczy to wszystkich obszarów – edukacji, nauki i dialogu publicznego.

Przez ostatnie dziesięć lat wolność akademicka i obiektywne nauczanie o teorii ewolucji rozwijały się wraz z coraz większą liczbą badań naukowych i akademickich, krytycznych względem neodarwinizmu i przychylnych teorii inteligentnego projektu.

Obecnie w Stanach Zjednoczonych w dziesięciu stanach przyjęto standardy naukowe, prawa bądź inne przepisy, które wspierają prawo nauczycieli czy uczniów do krytycznego analizowania teorii ewolucji. Są to: Minnesota, Missouri, Missisipi, Nowy Meksyk, Pensylwania, Karolina Południowa, Alabama, Tennessee, Luizjana i Teksas. W 2008 roku w Luizjanie przyjęto politykę wolności akademickiej – Louisiana Science Education Act⁴. W 2012 roku taką samą politykę przyjęto w Tennessee⁵. Żadna z nich nie była podważana w sądzie.

W Teksasie od uczniów wymaga się rozpatrywania „wszystkich aspektów świadectw naukowych” przemawiających za różnymi wyjaśnieniami oraz „analizowania i oceniania” świadectw naukowych dotyczących procesu ewolucji. W Karolinie Południowej oczekuje się od uczniów „dokonywania posumowań na temat sposobów, w jakie naukowcy wykorzystują dane z różnych źródeł, aby badać i krytycznie analizować aspekty teorii ewolucji”.

W kwestii wolności akademickiej odniesiono też ważne zwycięstwa. W jednym przypadku, o którym wspominaliśmy na stronie „Evolution News & Science Today”, „Uniwersytet Kentucky zapłacił 125 tysięcy dolarów astronomowi Martinowi Gaskellowi, który złożył pozew sądowy dotyczący tego, że bezprawnie odmówiono mu zatrudnienia, ponieważ uważano go za sceptyka co do darwinowskiej teorii ewolucji”⁶. Zadość uczynienie za dyskryminację otrzymało też dwóch innych sceptyków kwestionujących teorię Darwina. Czasopismo „Applied Mathematics Letters” wycofało napisany przez matematyka Granville’a Sewella artykuł krytyczny wobec neodarwinizmu, a w wyniku procesu sądowego Sewell otrzymał publiczne przeprosiny oraz 10 tysięcy dolarów⁷. American Freedom Alliance wniósł pozew po tym, jak California Science Center odwołał pokaz filmu Darwin’s Doubt [Wątpliwość Darwina] wyprodukowany przez zwolenników teorii inteligentnego projektu. California Science Center zapłacił 110 000 dolarów, aby uniknąć procesu mającego na celu dowiedzenie, że doszło do dyskryminacji⁸. Ponadto film Expelled [Wykluczeni] przyciągnął do kin 1,1 miliona widzów, którzy mogli dowiedzieć się o przypadkach dyskryminacji naukowców odstępujących od darwinizmu⁹.

Publiczny odbiór teorii inteligentnego projektu również jest bardzo dobry po procesie w Dover. W 2009 roku Stephen C. Meyer opublikował książkę Podpis w komórce¹⁰, którą wysoko ocenił słynny filozof-ateista Thomas Nagel. Na łamach londyńskiego „Times Literary Supplement” Nagel uznał ją za „książkę roku”.

W 2013 roku Meyer opublikował książkę Wątpliwość Darwina¹¹, która znalazła się na liście bestsellerów „New York Timesa” i „Los Angeles Timesa”. Książkę tę z aprobatą przyjęli naukowcy, w tym harwardzki genetyk George Church i paleontolog Mark McMenamin z Mount Holyoke College. Paleontolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, Charles Marshall, opublikował poważną recenzję książki Meyera na łamach czołowego czasopisma naukowego „Science”, a także wziął udział w debacie z Meyerem w radiu¹².

Po procesie w Dover Illustra Media wyprodukowała liczne świetne filmy dokumentalne, w tym serię Design of Life [Projekt życia]: Metamorphosis [Metamorfoza], Flight [Lot] i Living Waters [Żywe wody]. Discovery Institute wyprodukował szereg filmów naukowych, które łącznie miały ponad pół miliona wyświetleń na kanale YouTube. Były to między innymi animacje takich maszyn molekularnych, jak syntaza ATP i kinezyna, a także film Journey Inside the Cell [Podróż do wnętrza komórki]. Jesienią 2015 roku ukazał się również film zatytułowany Information Enigma [Zagadka informacji].

Orzeczenie sędziego Jonesa z pewnością nie zniechęciło młodych ludzi do interesowania się teorią inteligentnego projektu. Po procesie w Dover ponad trzystu studentów – w tym wielu doktorantów, którzy robią karierę w zakresie nauk przyrodniczych – uczestniczyło w organizowanych przez Discovery Institute letnich seminariach na temat teorii inteligentnego projektu. Teoria ta wywiera wpływ na młode pokolenie naukowców, a to oznacza, że wcale nie widać jej końca, lecz ma doskonałe perspektywy na przyszłość.

I, co najważniejsze, badania naukowe potwierdzające teorię inteligentnego projektu wciąż posuwają się naprzód. W kilku obszarach badań poczyniono przełomowe postępy między innymi dzięki pracy wykonywanej przez członków Evolutionary Informatics Lab (zajmujących się testowaniem darwinowskiej teorii ewolucji przy wykorzystaniu modeli komputerowych) oraz Biologic Institute (analizujących świadectwa na rzecz teorii inteligentnego projektu w biologii). Do tej pory ukazało się ponad osiemdziesiąt recenzowanych artykułów przychylnych teorii inteligentnego projektu, a ponad pięćdziesiąt z nich opublikowano po procesie w Dover. Wiele z tych prac opisał Casey Luskin:

Po procesie w Dover naukowcy opowiadający się za teorią inteligentnego projektu opublikowali dziesiątki przychylnych jej, recenzowanych artykułów naukowych przedstawiających naukową argumentację na rzecz tej teorii. Są to między innymi artykuły opisujące wyniki badań eksperymentalnych wskazujące na nieewoluowalność nowych białek oraz artykuły teoretyczne obalające rzekome komputerowe symulacje ewolucji i pokazujące, że do tworzenia nowej informacji potrzebna jest inteligencja.

Wyniki tych badań przedstawiane są na konferencjach naukowych, takich jak duża konferencja poświęcona badaniom teorii inteligentnego projektu, która odbyła się w 2011 roku na Uniwersytecie Cornella. Materiały z tego spotkania opublikowano w tomie Biological Information: New Perspectives [Informacja biologiczna. Nowe perspektywy]¹³ wydanym przez World Scientific, duże wydawnictwo naukowe głównego nurtu.

Od czasu procesu w Dover nawet badacze niebędący zwolennikami teorii inteligentnego projektu nieumyślnie, ale zdecydowanie potwierdzili przewidywania tej teorii. W 2012 roku międzynarodowe konsorcjum badaczy opublikowało wyniki projektu ENCODE, które potwierdziły dawno już sformułowane przewidywanie teorii inteligentnego projektu, że „śmieciowy DNA” okaże się funkcjonalny. Rozwijająca się w szybkim tempie epigenetyka również potwierdziła przewidywanie teorii inteligentnego projektu, że w sferze biologicznej odkryjemy nowe warstwy informacji, kodów i złożonych mechanizmów regulacyjnych.

Jednocześnie obalono argumenty darwinistów. Podczas procesu w Dover głównym argumentem Kennetha Millera, biologa z Uniwersytetu Browna, było to, że odcinek DNA zwany pseudogenem beta-globiny jest „niefunkcjonalnym” śmieciem świadczącym rzekomo o naszym wspólnym pochodzeniu z małpami człekokształtnymi. Jednak w 2013 roku w artykule opublikowanym na łamach „Genome Biology” wykazano, że ten „pseudogen” jest funkcjonalny, a to obala argument Millera.

W 2014 roku obalono też ulubiony argument przeciwko zwolennikowi teorii inteligentnego projektu, biochemikowi Michaelowi Behe’emu, wykazano bowiem, że oporność na chlorochinę jest cechą wielomutacyjną, którą trudno byłoby otrzymać w wyniku procesu ewolucji.

W międzyczasie w ostatnich dziesięciu latach doszło do wysypu recenzowanych artykułów naukowych krytykujących podstawowe założenia teorii neodarwinowskiej, a wpływowi ewolucjoniści przyznawali, że neodarwinizm stoi w obliczu poważnej krytyki naukowej. Jeśli dodamy do tego, że tacy czołowi ateiści jak filozof Thomas Nagel uznają, że argumenty teorii inteligentnego projektu są wartościowe i powinny być traktowane poważnie, to ci, którzy są wrogo ustosunkowani do teorii inteligentnego projektu, muszą być niewątpliwie niepocieszeni¹⁴.

Wszystko to świadczy o tym, że Michael Behe miał rację, gdy po ogłoszeniu decyzji sędziego Jonesa stwierdził:

[…] nie ma [to] żadnego wpływu na rzeczywistość biologiczną, ta bowiem nie podporządkowuje się żadnym werdyktom. Dzień po ogłoszeniu opinii sędziego, czyli 21 grudnia 2005 roku, tak jak i przedtem, działaniem komórki rządzi zdumiewająco złożona, funkcjonalna maszyneria, którą w każdym innym kontekście natychmiast uznalibyśmy za wytwór projektu. 21 grudnia 2005 roku, tak jak i przedtem, nie ma żadnych nieodwołujących się do projektu wyjaśnień molekularnej maszynerii życia, a jedynie życzeniowe spekulacje i takie sobie bajeczki¹⁵.

Zważywszy na to, jak szybko badania teorii inteligentnego projektu postępują naprzód w tak wielu obszarach – nauce, polityce publicznej i kulturze – możemy jedynie spodziewać się, że dwadzieścia lat po procesie w Dover teoria inteligentnego projektu będzie miała jeszcze mocniejszą pozycję.

Sarah Chaffee

Oryginał: Ten Myths About Dover: #10, “The Intelligent Design Movement Died After the Dover Decision”, „Evolution News & Science Today” 2015, December 11 [dostęp 15 XII 2021].

Przekład z języka angielskiego: Dariusz Sagan

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 15.12.2021

Literatura: