Jakie znaczenie dla zdrowia ludzi mają żaby?Czas czytania: 5 min

Wieści ze świata nauki to cykl tekstów skupiających się na najnowszych doniesieniach naukowo-badawczych z różnorodnych dziedzin. W tekstach tych omawiane są bieżące artykuły publikowane w prestiżowych czasopismach naukowych, a także ich znaczenie dla stanu współczesnej wiedzy. Powszechnie znana jest sentencja autorstwa Newtona, zgodnie z którą to, „co my wiemy, to tylko kropelka. Czego nie wiemy, to cały ocean.” Celem tekstów publikowanych w tym dziale jest przybliżenie czytelnikom właśnie tych kropelek.

Ekosystem jest swoistym układem naczyń połączonych, wymagającym współpracy wszystkich gatunków, a także ich wzajemnych oddziaływań¹, takich jak między innymi symbioza, rywalizacja czy drapieżnictwo. Zależny jest także od uwarunkowań geologicznych, znane są bowiem przykłady, jak procesy kształtowania skorupy ziemskiej wpływały na bioróżnorodność Ziemi². Również niektóre zmiany biologiczne w środowisku mają swoje konsekwencje dla całego ekosystemu. Obecnie zwraca się szczególną uwagę na wpływ człowieka na ekosystem, a także wpływ przyrody na ludzkość³. Zauważa się, że na przykład wywołanie lokalnego konfliktu nuklearnego przyniosłoby konsekwencje dla większości organizmów na Ziemi⁴, ale także zwraca się uwagę, że zwiększenie populacji niektórych mikroorganizmów oraz owadów mogłoby pomóc w pozbyciu się lub przynajmniej zredukowaniu problemu odpadów z tworzyw sztucznych⁵. Takich wzajemnych zależności pomiędzy światem przyrody a światem ludzi jest zdecydowanie więcej. Jednym z najsłynniejszych przykładów jest znaczenie roli pszczół dla przetrwania ludzi.

Pszczoły są jednym z najliczniejszych zapylaczy. To im zawdzięczamy, że drzewa i krzewy owocują, a dzięki temu nie tylko zapewniają ludziom i zwierzętom pożywienie, ale także umożliwiają rozsiewanie się roślin, zwiększając ich populację. Rośliny leżą u podstaw łańcuchów pokarmowych, więc odpowiednia ich ilość zapewnia przetrwanie wszystkich innych organizmów – od roślinożerców, przez mięsożerców, aż po destruentów. Coraz częściej zauważa się, że aktualnie panujące warunki klimatyczne, zanieczyszczenia powietrza oraz przede wszystkim wylesianie i nieodpowiedzialna polityka uprawna przyczyniają się do tego, że na świecie jest coraz mniej pszczół⁶. Zwraca się uwagę, że wyginięcie pszczół, prowadzące do zatrzymania owocowania i rozmnażania się roślin owadopylnych, mogłoby spowodować wymieranie zwierząt i ludzi. Pszczoły są więc niezwykle ważne dla utrzymania bioróżnorodności oraz przetrwania ludzkości⁷.

Artykuł zatytułowany Amphibian Collapses Increased Malaria Incidence in Central America [Zmniejszenie liczebności płazów spowodowało zwiększenie zachorowalności na malarię w Ameryce Środkowej], opublikowany we wrześniu 2022 roku na łamach „Environmental Research Letters”, wskazuje na istotną rolę płazów dla zdrowia człowieka⁸. Autorzy zwracają uwagę na współwystępowanie epidemii malarii w Kostaryce i Panamie z rozprzestrzenianiem się na tym terenie grzyba Batrachochytrium dendrobatidis, który jest śmiertelny dla płazów. Badacze podkreślają, że rozprzestrzenianie się wspomnianego grzyba spowodowało poważny spadek liczby żab, ropuch i salamander żywiących się między innymi komarami. To pozwoliło na niekontrolowany rozwój populacji komarów rozprzestrzeniających malarię. Szczegółowe badanie wykazało, że liczba przypadków malarii wzrosła zaledwie kilka lat po tym, jak płazy zaczęły wymierać⁹. Zwraca się uwagę, że w Panamie liczba zachorowań na malarię wzrosła aż pięciokrotnie po rozprzestrzenieniu się na tym samym terenie grzyba Batrachochytrium dendrobatidis¹⁰.

Wspomniane wyniki wyraźnie wskazują, że równowaga w ekosystemie jest bardzo istotna, ponieważ ma ogromny wpływ na zdrowie, a nawet życie człowieka. Jak jednak zauważa Michael Springborn, jeden z autorów badania, przewidywanie takich lawinowych zmian z wyprzedzeniem jest dość trudne¹¹. Mimo tego wiedza na temat takich zależności może wpływać na dalsze kształtowanie polityki zdrowotnej oraz ekologicznej, redukując zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Bartosz Bagrowski

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ikonka cyklu: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 6.11.2022

Literatura: