Czy jesteśmy coraz bliżej poznania hydrologicznej historii Ziemi?Czas czytania: 4 min

Wieści ze świata nauki to cykl tekstów skupiających się na najnowszych doniesieniach naukowo-badawczych z różnorodnych dziedzin. W tekstach tych omawiane są bieżące artykuły publikowane w prestiżowych czasopismach naukowych, a także ich znaczenie dla stanu współczesnej wiedzy. Powszechnie znana jest sentencja autorstwa Newtona, zgodnie z którą to, „co my wiemy, to tylko kropelka. Czego nie wiemy, to cały ocean.” Celem tekstów publikowanych w tym dziale jest przybliżenie czytelnikom właśnie tych kropelek.

Najnowsze badania geologiczne oraz hydrologiczne pozwalają coraz lepiej poznawać właściwości Ziemi¹. Nawet badania prowadzone na Marsie za pomocą wyspecjalizowanych łazików mogą przyczynić się do lepszego jej zrozumienia². Kolejną możliwość pogłębienia wiedzy o historii naszej planety umożliwił meteoryt Winchcombe, który 28 lutego 2021 roku spadł na terenie północnej Anglii.

Badacze zauważają, że kluczowe w badaniu tego meteorytu okazało się to, że jego fragmenty zostały zebrane już 12 godzin po uderzeniu w powierzchnię Ziemi, dzięki czemu czynniki ziemskie nie zdążyły znacząco zmienić ich składu³. W listopadzie 2022 roku na łamach czasopisma „Science Advances” ukazał się artykuł zatytułowany The Winchcombe Meteorite, a Unique and Pristine Witness from the Outer Solar System [Meteoryt Winchcombe, wyjątkowy i nieskazitelny świadek pochodzący z zewnętrznej części Układu Słonecznego], w którym szczegółowo analizowany jest skład wspomnianego meteorytu⁴. Autorzy piszą, że zawiera on obfite uwodnione krzemiany powstałe podczas reakcji płynnych skał oraz materię organiczną bogatą w węgiel i azot, w tym rozpuszczalne aminokwasy białkowe. Skład meteorytu oraz obliczenia dotyczące jego trajektorii wskazują, że jest on chondrytem węglistym pochodzącym z zewnętrznego pasa planetoid znajdującego się pomiędzy Marsem a Jowiszem. Chondryty węgliste charakteryzują się wysoką zawartością węgla, wody, krzemianów oraz magnetytu.

Szczególnie interesujące w składzie meteorytu jest to, że woda w nim uwięziona posiada niemal identyczny skład izotopowy wodoru jak woda znajdująca się na Ziemi. Skład izotopowy określa się na podstawie występowania określonych odmian danego pierwiastka. W przypadku wodoru wyróżnia się trzy jego odmiany: prot, deuter i tryt. Prot stanowi najlżejszą oraz najpowszechniejszą odmianę wodoru i dlatego cząsteczki wody występującej na Ziemi składają się w głównej mierze z tej odmiany wodoru. Niektóre cząsteczki wody są jednak nieco cięższe, ponieważ zawierają deuter. Jak się okazuje, proporcja deuteru do protu w wodzie ziemskiej odpowiada proporcji tych izotopów w wodzie uwięzionej we fragmentach chondrytu węglistego zebranych w Winchcombe⁵. To chemiczne podobieństwo może wskazywać, że woda na Ziemi pochodzi w istotnej mierze z chondrytów węglistych. Może to potwierdzać tezę, że woda na młodej Ziemi pochodziła z bogatych w wodę asteroid⁶. Ze względu na fakt, że meteoryt Winchcombe zawiera także aminokwasy, chondryty węgliste mogą być jednym z wyjaśnień pojawienia się tych ważnych biochemicznych cząsteczek na młodej Ziemi.

Choć wspomniane odkrycie nie wyjaśnia dokładnej historii hydrologicznej naszej planety, to wydaje się, że jesteśmy coraz bliżej jej poznania. Każde takie odkrycie zapełnia bowiem luki w naszej wiedzy o historii Ziemi.

Bartosz Bagrowski

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ikonka cyklu: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 11.12.2022

Literatura: