Niniejszy tekst stanowi czternastą i ostatnią część recenzji książki Jasona Rosenhouse’a, The Failures of Mathematical Anti-Evolutionism, Cambridge University Press, New York 2022, s. 310. Cała recenzja w języku angielskim dostępna jest również na stronie internetowej autora: BillDembski.com.
Czy świat byłby lepszy, gdyby Jason Rosenhouse nigdy nie napisał książki The Failures of Mathematical Anti-Evolutionism [Błędy matematycznego antyewolucjonizmu]? Ja akurat cieszę się, że to zrobił. Pokazuje ona, jaki jest obecny sposób myślenia darwinistów na temat matematycznych idei rozwijanych od dawna przeze mnie i moich kolegów z ruchu inteligentnego projektu. W szczególności książka ta uzmysławia nam, jak niewielki postęp poczynili darwiniści w zrozumieniu tych idei i rozwijaniu argumentacji przeciwko nim. Dzięki tej książce zdałem sobie również sprawę z powrotu zainteresowania symulacjami ze sztucznym życiem. Nie chodzi oczywiście o to, że w którymś momencie zaprzestano ich stosowania. Rosenhouse cytuje jednak artykuł, zatytułowany The Surprising Creativity of Digital Evolution [Zaskakująca kreatywność cyfrowej ewolucji]1, będący w zasadzie manifestem pięćdziesięciu trzech autorów (w tym krytyków teorii inteligentnego projektu – Christopha Adamiego, Roberta Pennocka i Richarda Lenskiego), którzy twierdzą, że symulacje ze sztucznym życiem mają się dobrze. W istocie idea zachowania informacji wskazuje na to, że badania sztucznego życia są przedsięwzięciem jałowym. W książce Zombie-nauka2 mój kolega Jonathan Wells zwrócił jednak uwagę na to, że niektóre zdyskredytowane idee są zbyt pożądane przez darwinistów i zbyt wygodne dla nich, by mogli się ich wyrzec, a badania sztucznego życia właśnie tak są przez nich postrzegane. Dobrze więc było dowiedzieć się dzięki Rosenhouse’owi o zbliżającej się apokalipsie zombie.
Wybiórcza krytyka
Zaznaczyłem na początku niniejszej serii tekstów3, że będę wybiórczy w swojej krytyce książki Rosenhouse’a, koncentrując się zwłaszcza na odniesieniach do pracy mojej oraz niektórych moich bliskich kolegów z ruchu inteligentnego projektu. Z łatwością znalazłbym inne cele do skrytykowania, ale moja recenzja i tak jest już długa. Zostawiając na boku jego rozważania nad kreacjonistami młodej Ziemi i drugą zasadą termodynamiki, da się dostrzec, że Rosenhouse odruchowo powtarza stare śpiewki darwinistów, takie jak to, że duplikacja genów zwiększa ilość informacji, jak gdyby sam wzrost pojemności pamięci mógł wyjaśnić biologicznie użyteczną informację („Podwoiliśmy pojemność twojego dysku twardego i teraz masz dwa razy więcej informacji!”). Gdzie to tylko możliwe, stara się on przedstawiać moich kolegów jako prostaków i ignorantów. Uznaje na przykład, że Stephen Meyer przyjmuje uproszczony probabilistyczny model zmian genetycznych, chociaż w oryginalnym źródle (książce Wątpliwość Darwina4) ewidentnie przedstawił on najpierw starsze ujęcie (przyjmowane w latach sześćdziesiątych XX wieku przez matematyków z Instytutu Wistar5), a później wyraźnie stwierdził, że obecnie dysponujemy nowszym i lepszym ujęciem. Słowo „dezinformacja” jest w dzisiejszych czasach bardzo modne i tak się składa, że dobrze pasuje do dużej części książki Rosenhouse’a.
Kończąc swoją recenzję, chciałbym rozważyć przykład pojawiający się niemal na samym początku The Failures of Mathematical Anti-Evolutionism6 i ponownie omówiony w Zakończeniu7. Kiedy jedziemy ulicą główną, często przecinamy ulice boczne położone dokładnie naprzeciwko siebie, czyli ruch na ulicach bocznych przecinających ulicę główną odbywa się na wprost. Czasem – częściej na drogach wiejskich – może się jednak zdarzyć, że ulice boczne tworzą dwa położone blisko siebie skrzyżowania o przekroju w kształcie litery T, w związku z czym przejechanie przez ulicę główną tak, aby w dalszym ciągu pozostać na ulicy bocznej, wymaga spowolnienia jazdy i zakręcenia w ulicę boczną po drugiej stronie ulicy głównej.
Dla Rosenhouse’a jest to metafora, w której pierwsza sytuacja odnosi się do teorii inteligentnego projektu, a druga – do darwinizmu. W jego przekonaniu prosta droga przecinająca ulicę główną reprezentuje „sensowny układ dróg, którego należałoby się spodziewać po inżynierze budownictwa lądowego”, podczas gdy bardziej zawiła droga reprezentuje „absurdalny i potencjalnie niebezpieczny układ dróg, który ma sens tylko wtedy, gdy rozumie się prowadzący do jego powstania przeszły ciąg zdarzeń”8. Przygodność historyczna niekierowana przez inteligencję, kiedy to drogi budowane są w sposób nieskoordynowany, wyjaśnia więc drugi układ dróg, a tym samym biologiczne adaptacje.
Rosenhouse wychowywał się w pobliżu dróg, które przyjmowały ten drugi układ. Ostatnio dowiedział się, że w miejscu dwóch dróg tworzących położone blisko siebie skrzyżowania o przekroju w kształcie litery T wybudowano drogi boczne znajdujące się dokładnie naprzeciwko siebie. Jak pisze:
Najwyraźniej, od kiedy opuściłem dom rodzinny, skrzyżowanie całkowicie przeprojektowano. Władze musiały być już zmęczone sprzątaniem po licznych wypadkach oraz ludzkim nieszczęściem będących skutkiem marnego projektu dróg. Na kilka miesięcy skrzyżowanie zamknięto i całkowicie je przebudowano. Teraz układ dróg ma doskonały sens, a liczba wypadków radykalnie spadła. Antyewolucjoniści mają rację co do jednego: rzeczywiście jesteśmy w stanie odróżniać od siebie układy zaprojektowane od tych, które powstały w wyniku stopniowej ewolucji. Na ich nieszczęście anatomia organizmów bardzo wyraźnie świadczy o zajściu ewolucji i równie wyraźnie przeciwko projektowi7.
Nieudana metafora
Zaślepienie widoczne w powyższym cytacie jest szokujące, ukazując w pełnej krasie urojony świat darwinistów i zestawiając go ze światem rzeczywistym, w którym z projektem mamy do czynienia na każdym kroku. Czy naprawdę trzeba wskazywać na to, że drogi są zaprojektowane? Że to, dokąd prowadzą, też jest skutkiem projektu? I że nawet marny układ dróg jest mimo wszystko konsekwencją projektu? Mój kolega Winston Ewert zwrócił mi jednak uwagę na to, że historyjka Rosenhouse’a nie trzyma się kupy, nawet jeśli zignorujemy wszędzie dostrzegalny przez nas projekt. Na stronie 32 swojej książki Rosenhouse wyjaśnia, że najpierw zbudowano autostradę, a dopiero później po obu jej stronach powstały miasta i w końcu drogi boczne połączono z autostradą. Czy jednak przy odrobinie refleksji nie staje się oczywiste, że ktokolwiek przyłączył drugą drogę boczną do autostrady, mógł to zrobić dokładnie naprzeciwko pierwszej drogi bocznej? Dlaczego więc tak nie zrobiono? Historyczna chronologia budowy tych dróg tego nie wyjaśnia. Musiało chodzić o coś innego.
Okazuje się, że w Stanach Zjednoczonych jest wiele takich skrzyżowań. Zazwyczaj powodem ich tworzenia są korekty siatek geograficznych związane z krzywizną Ziemi9. Innymi słowy, są one konsekwencją dopasowywania kwadratowej siatki geograficznej do kulistej Ziemi. Ponadto takie skrzyżowania mogą być w istocie bezpieczniejsze, o czym jasno mówi przedstawiony przez European Road Safety Decision Support System raport dotyczący skrzyżowań, w których drogi dochodzące z obu stron drogi głównej nie leżą dokładnie naprzeciwko siebie10. Omawiany tutaj przykład stanowi więc metaforę, ale nie potęgi przygodności historycznej jako świadectwa przeciwko teorii inteligentnego projektu, lecz złudnej potęgi darwinizmu poszukującego w przygodności historycznej wyjaśnień, które mają wspierać darwinizm, ale już nawet przy pobieżnej analizie okazują się zupełnie błędne.
Powiedziałem już wystarczająco dużo. Wyczekujcie drugiego wydania książki The Design Inference!
William A. Dembski
Oryginał: Darwinists’ Delusion: Closing Thoughts on Jason Rosenhouse, „Evolution News & Science Today” 2022, July 5 [dostęp 28 VII 2023].
Przekład z języka angielskiego: Dariusz Sagan
Źródło zdjęcia: Pixabay
Ostatnia aktualizacja strony: 28.7.2023
Przypisy
- Por. J. Lehman et al., The Surprising Creativity of Digital Evolution: A Collection of Anecdotes from the Evolutionary Computation and Artificial Life Research Communities, „Artificial Life” 2020, Vol. 26, No. 2, s. 274–306 [dostęp 28 VII 2022].
- Por. J. Wells, Zombie-nauka. Jeszcze więcej ikon ewolucji, tłum. M. Guzowska, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020.
- Por. W.A. Dembski, Sukces matematyki w rozwoju teorii inteligentnego projektu. Przewodnik po lekturze książki Jasona Rosenhouse’a, tłum. D. Sagan, „W Poszukiwaniu Projektu” 2023, 12 maja [dostęp 28 VII 2023] (przyp. tłum.).
- Por. S.C. Meyer, Wątpliwość Darwina. Kambryjska eksplozja życia jako świadectwo inteligentnego projektu, tłum. A. Baranowski, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021, s. 230–245 (przyp. tłum.).
- Por. Mathematical Challenges to the Neo-Darwinian Interpretation of Evolution, eds. P.S. Moorhead, M.M. Kaplan, „Wistar Institute Symposium Monograph”, No. 5, Wiley-Liss, New York 1967 (przyp. tłum.).
- Por. J. Rosenhouse, The Failures of Mathematical Anti-Evolutionism, Cambridge University Press, New York 2022, s. 32.
- Por. tamże, s. 273–274.
- Por. tamże, s. 32.
- Por. J. Kottke, US Road Grid Corrections Because of the Earth’s Curvature, „Kottke.org” 2018, January 3 [dostęp 28 VII 2022].
- Por. A. Soteropoulos, S. Stadlbauer, Convert 4-Leg-Junction to Staggered Junction, European Road Safety Decision Support System, developed by the H2020 project SafetyCube 2017 [dostęp 28 VII 2022].
Literatura:
- Dembski W.A., Sukces matematyki w rozwoju teorii inteligentnego projektu. Przewodnik po lekturze książki Jasona Rosenhouse’a, tłum. D. Sagan, „W Poszukiwaniu Projektu” 2023, 12 maja [dostęp 28 VII 2023].
- Kottke J., US Road Grid Corrections Because of the Earth’s Curvature, „Kottke.org” 2018, January 3 [dostęp 28 VII 2022].
- Lehman J. et al., The Surprising Creativity of Digital Evolution: A Collection of Anecdotes from the Evolutionary Computation and Artificial Life Research Communities, „Artificial Life” 2020, Vol. 26, No. 2, s. 274–306 [dostęp 28 VII 2022].
- Mathematical Challenges to the Neo-Darwinian Interpretation of Evolution, eds. P.S. Moorhead, M.M. Kaplan, „Wistar Institute Symposium Monograph”, No. 5, Wiley-Liss, New York 1967.
- Meyer S.C., Wątpliwość Darwina. Kambryjska eksplozja życia jako świadectwo inteligentnego projektu, tłum. A. Baranowski, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2021.
- Rosenhouse J., The Failures of Mathematical Anti-Evolutionism, Cambridge University Press, New York 2022.
- Soteropoulos A., Stadlbauer S., Convert 4-Leg-Junction to Staggered Junction, European Road Safety Decision Support System, developed by the H2020 project SafetyCube 2017 [dostęp 28 VII 2022].
- Wells J., Zombie-nauka. Jeszcze więcej ikon ewolucji, tłum. M. Guzowska, „Seria Inteligentny Projekt”, Fundacja En Arche, Warszawa 2020.