Amerykańska Unia Swobód Obywatelskich (American Civil Liberties Union, ACLU)¹ jest reprezentatywnym głosem przemawiającym w imieniu większości mediów i środowisk akademickich. Według ACLU:

[teoria inteligentnego projektu] głosi, że niektóre struktury wydają się tak złożone, że nie mogły powstać po prostu na skutek procesów naturalnych. Zatem tam, gdzie zwolennicy teorii inteligentnego projektu widzą złożoność, wnioskują, że musiała ona zostać stworzona przez istotę nadprzyrodzoną. To nie jest nauka.

Czyżby? Czy rzeczywiście tylko tyle mówi nam teoria ID? Niezupełnie. Poniżej znajduje się skromna próba podsumowania najważniejszych świadectw naukowych na rzecz teorii inteligentnego projektu – specjalnie dla tych, którym wmawiano, że takie świadectwa nie istnieją.

Precyzyjne dostrojenie warunków panujących na Ziemi

Fakt, że warunki panujące na naszej planecie są niezwykle precyzyjnie dostrojone w taki sposób, by mogło zaistnieć na niej życie, jest powszechnie znany i przyjęty w środowiskach naukowych. Ziemia ma dokładnie taki rozmiar, jaki powinna mieć; znajduje się w optymalnej odległości od Słońca; Słońce jest odpowiednim rodzajem gwiazdy; nasza atmosfera ma wiele unikatowych cech – tę listę można by ciągnąć dalej. Niektóre z przykładów precyzyjnego dostrojenia zostały omówione w czwartej części filmu z serii Science Uprising².

Oczywiście, materialiści (czyli ci, którzy wierzą, że aby powstało życie, wystarczy jedynie pewien ruch materii) potrafią to w sposób dla siebie przekonujący wyjaśnić: jest bardzo wiele planet we Wszechświecie, lecz tylko nieliczne nadają się do życia, a my żyjemy dzięki temu, że Ziemia jest właśnie jedną z tych planet. To wyjaśnienie byłoby wiarygodne, gdyby wiarygodne były też założenia materialistów, że istnieje spora szansa, iż na planecie, na której występują sprzyjające warunki, życie powstanie samoistnie, a następnie, wraz z biegiem czasu, niekierowany proces ewolucji doprowadzi do powstania istot inteligentnych. W poniższych podpunktach (3. oraz 4.) wykazano, że słuszność tych założeń jest tylko pozorna.

Precyzyjne dostrojenie praw fizyki w naszym Wszechświecie

W tym samym odcinku Science Uprising okazuje się, i jest to powszechnie akceptowane stanowisko, że nie tylko Ziemia jest idealną planetą do rozwoju życia, ale koncepcja precyzyjnego dostrojenia dotyczy całego Wszechświata. Najmniejsza zmiana parametrów większości podstawowych stałych fizycznych (stała grawitacji, stała Plancka, ładunek i masa elektronu itp.) lub warunków początkowych Wielkiego Wybuchu mogłaby doprowadzić do powstania Wszechświata, w którym życie (w tym także ludzie) nigdy by nie zaistniało. Jak napisał Stephen Hawking w Krótkiej historii czasu: „Warto zwrócić uwagę, że te wartości wydają się być dobrane bardzo starannie, by umożliwić rozwój życia”³.

Jak wyjaśniają to materialiści? Musi istnieć wiele wszechświatów, w których obowiązują inne prawa fizyczne, inne stałe i warunki początkowe, a my istniejemy, ponieważ nasz Wszechświat należy do tych wyjątkowych, gdzie występują idealne dla nas warunki. Anthony J. Leggett w swojej książce The Problems of Physics [Problemy fizyki], opublikowanej w 1987 roku, wymienia kilka precyzyjnie dostrojonych cech naszego Wszechświata i podsumowuje:

Możemy mnożyć przykłady w nieskończoność. Z łatwością da się wysnuć wniosek, że aby mogły zaistnieć jakiekolwiek świadome istoty, podstawowe stałe fizykochemiczne muszą być dokładnie takie, jakie są, lub przynajmniej musiałyby być do nich bardzo zbliżone. Zasada antropiczna sięga jeszcze dalej, ponieważ zgodnie z tym ujęciem podstawowe stałe mają takie wartości, jakie mają, ponieważ w innym przypadku nie byłoby nas tutaj i nie moglibyśmy się nad tym zastanawiać⁴.

Paul Davies w Other Worlds [Inne światy] pisze natomiast:

Jeśli wierzymy, że istnieje niezliczona ilość różnych wszechświatów, czy to w przestrzeni, czy w czasie, czy też w superprzestrzeni, to nie ma już nic zdumiewającego w tej wielkiej organizacji kosmosu, którą obserwujemy. Dokonaliśmy tego wyboru przez naszą egzystencję […]. Teoria wielu wszechświatów wyjaśnia, dlaczego wiele rzeczy wokół nas jest właśnie takimi, jakimi jest. Skoro możemy wyjaśnić, dlaczego żyjemy na planecie w pobliżu stabilnej gwiazdy (bo tylko w takich miejscach może powstać życie), to być może możemy wyjaśnić również o wiele ważniejsze cechy naszego Wszechświata poprzez ten antropiczny proces selekcji⁵.

Co ciekawe, nie znajdujemy żadnych świadectw (bo nie można znaleźć czegoś, co nie istnieje), że są gdzieś inne światy, w których obowiązują te same prawa fizyki co w naszym Wszechświecie, ale posiadają losowe wartości podstawowych stałych (a może i prawa fizyki mogłyby być przypadkowe?). Zatem wyjaśnienie, że nasz Wszechświat jest właśnie taki, jaki powinien być, ponieważ w przeciwnym razie nie moglibyśmy się nad tym zastanawiać, jest całkowicie nienaukowe. Ciekawe, że ci, którzy od lat ośmieszają osoby wierzące w czekającą nas po śmierci lepszą rzeczywistość, wyrażają opinię, że istnieje nie jeden, ale „niezliczone” rozmaite wszechświaty, w których miałyby panować różne warunki – a to wszystko przez świadectwa na rzecz koncepcji precyzyjnego dostrojenia.

Na marginesie – wielu naukowców, na przykład biochemik Michael Denton (zobacz jego książkę z 2016 roku Fire-Maker⁶ [Władcy ognia] i nawiązujący do niej film⁷) oraz fizyk Robin Collins (zobacz The Fine-Tuning for Discoverability [Precyzyjne dostrojenie a odkrycia naukowe”⁸), już teraz pokazuje nam, że warunki na Ziemi, tym samym prawa fizyki, są precyzyjnie dostrojone nie tylko po to, by umożliwić istotom inteligentnym przetrwanie, ale także by umożliwić rozwój technologii i nauki. Astronom Guillermo Gonzalez i filozof Jay Richards wykazali, że Ziemia została nie tylko tak zaprojektowana, by ludzie mogli na niej przetrwać, ale jest ona również idealnie umiejscowiona, co umożliwia badanie reszty Wszechświata⁹. To wszystko jest tak interesujące, że niedopuszczalne są wyjaśniania typu: „warunki panujące na Ziemi są odpowiednie, ponieważ w przeciwnym razie nie bylibyśmy tutaj, aby się nad nimi zastanawiać”. Oczywiście, że nadal byśmy tu byli. Zastanawialibyśmy się zapewne, czy warunki panujące na Ziemi, właściwości ognia, wody i metali nie zostały tak dostrojone, aby umożliwić rozwój technologii i nauki. Jedynym wytłumaczeniem precyzyjnego dostrojenia jest to, że mamy tutaj do czynienia z darem od naszego projektanta. Idea ta wciąż stanowi dla nas wyzwanie i zapewnia nam intelektualną rozrywkę.

Pochodzenie życia

Często twierdzi się, że współczesna nauka jest bliska odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób wyłącznie za pomocą procesów naturalnych doszło do powstania pierwszej formy życia. Jest to założenie bezpodstawne. Aby to dostrzec, wystarczy zdać sobie sprawę, że nawet dysponując zaawansowaną technologią, nie potrafimy zaprojektować jakiejkolwiek samoreplikującej się maszyny. Jest to wciąż fantastyka naukowa¹⁰. Na jakiej podstawie wysuwalibyśmy twierdzenie, że taka maszyna mogłaby powstać w sposób czysto przypadkowy, nawet jeżeli miałaby do dyspozycji Wszechświat z precyzyjnie dostrojonymi prawami i planetę z równie precyzyjnie dostrojonymi warunkami? Jeśli naszym celem byłoby uzyskanie samoreplikującej się maszyny, to dodanie zaawansowanych technologii do tego procesu mogłoby przecież zapewnić dodatkową przewagę.

Być może pewnego dnia inżynierowie zaprojektują samoreplikującą się maszynę¹⁰ podobną do czegoś, co obserwujemy w przyrodzie. Nie będzie to jednak takie łatwe i nie stanie się to za mojego życia. Z pewnością jednak nie będzie to argument przeciw tezie, że takie maszyny mogłyby powstać bez uprzedniego zaprojektowania.

Ewolucja człowieka

Materialiści wierzą, że zrozumieli już, w jaki sposób pierwsze organizmy ewoluowały w inteligentne istoty. W moim filmie Ewolucja: proces inny niż wszystkie¹¹ argumentuję, że tak naprawdę nie mają pojęcia, o czym mówią. Materialiści zmuszeni są wierzyć, że za powstanie komputerów, encyklopedii, samolotów czy Internetu odpowiadają jedynie przekształcenia fizycznych cząsteczek przez cztery nieinteligentne, podstawowe siły fizyczne. Prawa fizyki są bardzo sprytnie zaprojektowane i za ich pomocą prawdopodobnie możemy wyjaśnić wszystko, również to, co potencjalnie mogłoby wydarzyć się na innych planetach. Aczkolwiek same prawa fizyki nie wystarczą, by wyjaśnić powstanie komputerów, samochodów czy też iPhone’ów Apple.

Ten sam film wskazuje również na podobieństwo zapisu kopalnego do rozwoju ludzkiej technologii, w której występuje wyraźna nieciągłość w momencie pojawienia się nowych struktur o zasadniczym znaczeniu. W obu przypadkach powód jest ten sam – stopniowy rozwój nowych narządów, które w konsekwencji dały początek nowym rzędom, klasom i typom, wymagał opracowania nowych, ale jeszcze nieprzydatnych cech. Tak więc darwinizm nie mógł wyjaśnić rozwoju nowych cech, nawet jeśli pojawiałyby się one stopniowo – a tak się nie dzieje.

Pochodzenie ludzkiej świadomości

Niżej znajduje się fotografia wykonana w latach pięćdziesiątych XX wieku. Jednym z tych dzieci jestem ja. Spoglądałem na świat z wewnątrz tego dziecka. Widziałem każdy ukazujący się jego oczom obraz, słyszałem dochodzące z zewnątrz dźwięki, a kiedy to dziecko upadło na chodnik – czułem jego ból.

Jak znalazłem się wewnątrz jednego z tych dzieci? Podobne pytania zdają się rzadko zaprzątać ewolucjonistów. Oni opowiadają o ewolucji człowieka jakby byli zewnętrznymi obserwatorami i wydaje się, że nigdy nie zastanawiają się nad tym, jak znaleźli się w jednym ze zwierząt, które są przedmiotem ich badań. Do rozwiązania zagadki pochodzenia naszej świadomości potrzebują jedynie odkryć, jak ewoluowały nasze mózgi, które, jak uważają ewolucjoniści, są po prostu skomplikowanymi komputerami – maszynami. Ale nawet gdyby mogli wyjaśnić, w jaki sposób zwierzęcy skomplikowany mózg wyewoluował z jakiegoś pierwotnego mułu, to wciąż bez odpowiedzi pozostaje najważniejsze pytanie – jedyne, nad którym ewolucjoniści chyba nigdy się nie zastanawiają: jak znalazłem się w jednym z tych dzieci?

Początek czasu

Niemal każdy człowiek w każdej epoce i każdym zakątku globu, obserwując świat roślin i zwierząt, postawił sobie pytanie: kto to wszystko zaprojektował? Niemniej współcześni naukowcy, zbudowani zbyt dużą pewnością siebie z powodu rozwiązania wielu naukowych zagadek, mówią, że to wszystko jedynie wydaje się być zaprojektowane. Im głębiej jednak drążymy, tym bardziej projekt zdaje się być oczywisty. Następnie pojawia się kolejne pytanie: kto zaprojektował projektanta? Nic nie może się znajdować poza zasięgiem naszej nauki, więc jeśli nie potrafimy zrozumieć, skąd pochodzi projektant, to w takim razie nie może on istnieć. (Ta nadmierna pewność siebie jest zrozumiała, ale mój film pokazuje właśnie, dlaczego ewolucja to proces inny niż wszystkie oraz dlaczego jest ona jedną z trudniejszych zagadek naukowych do rozwiązania).

Przez lata materialiści unikali podobnego pytania, mianowicie: kto zaprojektował materię i energię? Łatwo jest powiedzieć, że istniała ona od zawsze. Ale w ostatnim stuleciu odkryto, że materia, energia, przestrzeń i czas miały swój nagły początek około 14 miliardów lat temu wraz z Wielkim Wybuchem.

Co istniało przed Wielkim Wybuchem? Nawet jeśli używamy sformułowania „przed” początkiem czasu, jaki znamy – może to być pozbawione potocznego sensu – to nadal jednak musi mieć to sens z perspektywy przyczynowości, ponieważ coś nie może powstać z niczego. Zawsze musi być jakaś pierwsza przyczyna. Niezależnie od tego, czy pierwszą przyczyną jest inteligencja, czy też nie, to z definicji nie sposób owej przyczyny wyjaśnić przez nieustanne poszukiwanie czegoś, co było „wcześniejsze”. Materialiści mogą powiedzieć, że materia i energia – lub jakikolwiek inny wybrany przez nich mechanizm powstawania Wszechświata – nie wymagają wyjaśnienia, ponieważ są wieczne. Równie dobrze i my możemy powiedzieć, że geneza naszego projektanta nie wymaga żadnych wyjaśnień, bo jest wieczny.

Dlaczego więc nie przyjąć pierwszej przyczyny, która stanowi wyjaśnienie dla wszystkiego, co przyczyny wymaga: Wszechświata z kapitalnie zaprojektowanymi prawami fizycznymi, które są zadziwiająco precyzyjnie dostrojone dla zachwycająco zaprojektowanych roślin i zwierząt oraz inteligentnych istot obdarzonych świadomością, które powstały na naszej wspaniale zaprojektowanej planecie?

Granville Sewell

Literatura: