Narządy szczątkowe człowieka, czyli sprzeczności w podejściu darwinowskimCzas czytania: 6 min

Wolf-Ekkehard Lönnig

2024-12-04
Narządy szczątkowe człowieka, czyli sprzeczności w podejściu darwinowskim<span class="wtr-time-wrap after-title">Czas czytania: <span class="wtr-time-number">6</span> min </span>

W artykule z września 2023 roku omawiałem dwa ważne zagadnienia związane z narządami szczątkowymi u człowieka1. Jednym z tych zagadnień są ewidentne sprzeczności we współczesnej teorii ewolucji, natomiast drugie jest skutkiem niedawnego „odkrycia” negującego istnienie narządu szczątkowego, czyli struktury, która przez ostatnie 140 lat w większości podręczników i prac embriologicznych była traktowana jako dowód na pochodzenie człowieka od niższych kręgowców.

Przyjrzyjmy się tym kwestiom, zaczynając od drugiej. Definicja narządu szczątkowego (w jego pierwotnym ewolucyjnym znaczeniu) brzmi: „Część ciała lub narząd, który zachował się w postaci słabo rozwiniętej i jest niezdolny do pełnienia swojej pierwotnej funkcji”2. Natomiast według definicji zaproponowanej przez Karola Darwina oraz Ernsta Haeckla narząd szczątkowy jest strukturą pierwotną, która „chociaż występuje morfologicznie, to jednak nie ma znaczenia fizjologicznego, ponieważ nie pełni żadnych odpowiadających jej funkcji”3.

 

Znakomita ilustracja

Jeszcze do niedawna przednercze było uważane za doskonały przykład narządu szczątkowego, co miało wspierać twierdzenie, że człowiek jest „prawdziwym chodzącym muzeum starożytności”4, a współcześni darwiniści, tacy jak Donald R. Prothero, w pełni się z tym zgadzają.

Czym jest przednercze?

Nerki ssaków rozwijają się w trzech następujących po sobie etapach, tworząc trzy odrębne struktury wydalnicze: przednercze (pronephros), śródnercze (mesonephros) oraz nerkę ostateczną (metanephros) […]. U ssaków pronephros oraz mesonephros są strukturami szczątkowymi, które ulegają degeneracji przed urodzeniem. Natomiast metanephros jest tym, co ostatecznie występuje u ssaków5.

Jednak dalej czytamy, że wczesne etapy rozwoju nerek są niezbędne do dalszych procesów rozwojowych:

Wcześniejsze etapy rozwoju nerek są wymagane dla rozwoju nadnerczy i gonad, które również formują się w obrębie grzebienia moczowo-płciowego. Ponadto wiele szlaków sygnałowych, a także genów, które odgrywają ważną rolę w nerce ostatecznej, wydaje się pełnić podobne funkcje podczas rozwoju przednerczy oraz śródnerczy6.

Niemniej Rizaldy Paz Scott i współpracownicy ponownie twierdzą:

U myszy i ludzi przednercze oraz śródnercze są strukturami szczątkowymi, które ulegają regresji, zanim nerka ostateczna zostanie w pełni rozwinięta7.

Tymczasem w Wikipedii o przednerczu możemy przeczytać:

Narząd ten jest aktywny u dorosłych form niektórych prymitywnych ryb, takich jak minogi czy śluzice. Występuje również w embrionach bardziej zaawansowanych rozwojowo ryb oraz larw płazów, gdzie odgrywa istotną rolę w osmoregulacji. U ludzi jest on szczątkowy, pojawia się pod koniec trzeciego tygodnia (dzień 20) i po 3,5 tygodniach zostaje zastąpiony przez śródnercze8.

Dalej dowiadujemy się też:

Pomimo krótkotrwałego występowania u ssaków, przednercze jest niezbędne do rozwoju dorosłej nerki. Natomiast przewód śródnercza dalej tworzy przewód Wolffa oraz moczowód dorosłej nerki. Nerka zarodkowa i jej pochodne wytwarzają również sygnały indukcyjne, które inicjują powstawanie dorosłej nerki9.

Pojawia się tutaj kilka wyraźnych sprzeczności. Przednercze człowieka jest określane jako „szczątkowe”, a jednocześnie „niezbędne”. Prowadzi to do pytania: czy przednercze i śródnercze są rzeczywiście strukturami szczątkowymi – w rozumieniu „atawistycznej formacji, która, podobnie jak ruina, miałaby jedynie znaczenie historyczne”10. Czy raczej pełnią one ważne funkcje?

W podręczniku Larsen’s Human Embryology [Embriologia człowieka według Larsena] możemy przeczytać:

Podczas rozwoju embrionalnego z mezodermy pośredniej powstają trzy układy nerkowe w projekcji CC (projekcja głowowo-ogonowa). Są to: przednercze, śródnercze oraz nerka ostateczna. Utworzenie nerki głowowej (tj. przednercza) stanowi podstawę do indukcji tworzenia nerki ostatecznej. Zatem utworzenie przednercza jest faktycznym początkiem kaskady rozwojowej prowadzącej do powstania nerki ostatecznej11.

Ze względu na pełnienie kluczowych funkcji jako induktory, przednercze i śródnercze są zatem niezbędne w kaskadzie rozwojowej prowadzącej do powstania ostatecznych nerek. Z całą pewnością nie są one „zbędnymi szczątkami niegdyś funkcjonujących układów”12, nie są szczątkowymi ani atawistycznymi strukturami, porównywanymi z ruinami w ontogenezie ssaków.

 

W dzisiejszych wiadomościach

Uwaga! Istnieją nowe doniesienia na temat rozwoju nerek. Okazuje się, że przednercze nie występuje nawet u ssaków: „Niedawna szczegółowa analiza ludzkich zarodków wykazała, że tak naprawdę przednercza nie występują ani u ludzi, ani u żadnego ssaka, a są one obecne i funkcjonalne jedynie u zwierząt, które w trakcie rozwoju przechodzą fazę życia wodnego”13.

To tyle, jeśli chodzi o ten szczątkowy narząd u człowieka.

Jeśli chodzi o pierwsze zagadnienie, czyli jedną z najbardziej rażących sprzeczności we współczesnej teorii ewolucji, zachęcam czytelnika do namysłu nad poglądem wyrażonym przez François Jacoba – ewolucjonistę, biologa molekularnego, laureata Nagrody Nobla – który zaakcentował:

W programie genetycznym […] zapisany jest wynik wszystkich minionych reprodukcji, zbiór sukcesów, ponieważ wszystkie ślady niepowodzeń zniknęły. Przekaz genetyczny, czyli program współczesnego organizmu, przypomina zatem tekst bez autora, który od ponad dwóch miliardów lat jest przez korektora nieustannie poprawiany, udoskonalany oraz uzupełniany, aby stopniowo wyeliminować wszelkie niedoskonałości14.

Czy darwiniści naprawdę mogą obronić te dwa poglądy: że wszechmocny dobór naturalny eliminuje wszelkie niedoskonałości oraz że ludzie pełni są zbędnych narządów szczątkowych stanowiących „prawdziwe chodzące muzeum starożytności”?

Niech czytelnik zdecyduje sam.

Więcej informacji, w tym wszystkie szczegóły i odniesienia, można znaleźć w innych moich tekstach15.

Wolf-Ekkehard Lönnig

 

Oryginał: Human Vestigial Organs: Some Contradictions in Darwinian Thinking, „Evolution News & Science Today” 2023, November 28 [dostęp: 4 XII 2024].

Przekład z języka angielskiego: Adam Bechyne

 

Źródło zdjęcia: Pixabay

Ostatnia aktualizacja strony: 4.12.2024

 

Przypisy

  1. Por. W.E. Lönnig, Haeckel’s “Biogenetic Law” and Vestigiality: Is Man “a Veritable Walking Museum of Antiquities?, 2023, September 1, [dostęp: 23 II 2024] (przyp. tłum.).
  2. https://www.merriam-webster.com/dictionary/vestigial [dostęp: 23 II 2024] (przyp. tłum.).
  3. E. Haeckel, Generelle Morphologie der Organismen, Druck und Verlag von Georg Reimer, Berlin 1866, s. 268. Podobnie ujął to Darwin, por. K. Darwin, Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt, tłum. K. Dobrski, Wydawnictwo MG, Warszawa 2020, s. 131.
  4. H.H. Newman, Evolution, Genetics and Eugenics, The University of Chicago Press, Chicago 1925.
  5. R.P. Scott et al., Embryology of the Kidney, Elsevier, Philadelphia 2016, s. 3 [wyróżnienia dodano].
  6. Tamże, s. 3–4.
  7. Tamże, s. 3 [wyróżnienia dodano].
  8. https://en.wikipedia.org/wiki/Pronephros [dostęp: 23 II 2024] [wyróżnienia dodano].
  9. Tamże [wyróżnienia dodano].
  10. E. Blechschmidt, Vom Ei zum Embryo, Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart 1968, s. 49 (przyp. tłum.).
  11. G.C. Schoenwolf, et al., Larsen’s Human Embryology, 6th ed., Elsevier, Amsterdam 2021, s. 369.
  12. R.P. Scott et al., Embryology, s. 3–4 (przyp. tłum.).
  13. P.D. Vize, The Kidney: From Normal Development to Congenital Disease, Elsevier, Amsterdam 2003, s. 23.
  14. F. Jacob, Historia i dziedziczność, tłum. K. Pomian, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973, s. 287 [wyróżnienia dodano] (przyp. tłum.).
  15. Por. W.E. Lönnig, Haeckel’s “Biogenetic Law”; tenże, Examining the Hypotheses of de Bakker et al. on the “Evolutionary Aspects of Kidney Development, 2023, September 23 [dostęp: 23 II 2024] (przyp. tłum.).

Literatura:

1. Blechschmidt E., Vom Ei zum Embryo, Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart 1968.

2. Darwin K., Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt, tłum. K. Dobrski, Wydawnictwo MG, Warszawa 2020.

3. Haeckel E., Generelle Morphologie der Organismen, Druck und Verlag von Georg Reimer, Berlin 1866.

4. Jacob F., Historia i dziedziczność, tłum. K. Pomian, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973.

5. Lönnig W.E., Examining the Hypotheses of de Bakker et al. on the “Evolutionary Aspects of Kidney Development, 2023, September 23 [dostęp: 23 II 2024].

6. Lönnig W.E., Haeckel’s “Biogenetic Law” and Vestigiality: Is Man “a Veritable Walking Museum of Antiquities?, 2023, September 1 [dostęp: 23 II 2024].

7. Newman H.H., Evolution, Genetics and Eugenics, The University of Chicago Press, Chicago 1925.

8. Schoenwolf G.C. et al., Larsen's Human Embryology, 6th ed., Elsevier, Amsterdam 2021.

9. Scott R.P. et al., Embryology of the Kidney, Elsevier, Philadelphia 2016.

10. Pronephros, Wikipedia [dostęp: 23 II 2024].

11. Vize P.D., The Kidney: From Normal Development to Congenital Disease, Elsevier, Amsterdam 2003.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *



Najnowsze wpisy

Najczęściej oglądane wpisy

Wybrane tagi